مطالبه وجه و طلب
هدف از مطالبه وجه و مطالبه طلب، به طور خاص دریافت وجه نقد و پول رایج است. البته، در معنای وسیع‌تر، این دعاوی شامل مطالبه هر نوع مال کلی (برخلاف مال عینی و قیمی) می‌شود که دارای تنوع و تعدد است.
در هر شرایطی که فردی برای پول، طلب، یا مال کلی و مثلی از دیگری مطالبه داشته باشد، می‌تواند با طرح شکایت از بدهکار، خواسته خود را پیگیری کند. این دعاوی جزو دعاوی مالی محسوب شده و بسته به میزان و ارزش خواسته، در دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف بررسی می‌شوند. از نظر صلاحیت محلی نیز، دادگاه اقامت خوانده صالح به رسیدگی است.
دلایل متفاوتی وجود دارد که ممکن است شخصی از دیگری طلب وجه داشته باشد؛ برای مثال، معامله‌ای انجام شده که مبلغ آن پرداخت نشده یا پولی قرض داده شده است. همچنین ممکن است خسارتی مالی به خواهان وارد شده باشد که باعث درخواست طلب شده باشد.
دعاوی مطالبه طلب، فارغ از منشأ و موضوعشان، ویژگی‌هایی دارند که این ویژگی‌ها به همراه نمونه‌ای از پرونده مطالبه وجه، شامل نمونه دادخواست و رأی دادگاه، به اطلاع مخاطبین خواهد رسید.
رایج‌ترین دعاوی مطالبه وجه
در واقع، دعاوی مطالبه وجه همان دریافت وجه پول است که به انواع متعددی دسته‌بندی می‌شود. در ادامه با این بخش، به بررسی رایج‌ترین دعاوی مطالبه وجه خواهیم پرداخت.
مطالبه وجه چک
زمانی معنا پیدا می‌کند که دارنده چک به بانک مراجعه کند و با عدم امکان پرداخت مواجه شود؛ این ممکن است به دلیل کمبود موجودی، مغایرت امضا، دستور عدم پرداخت یا مسدود بودن حساب باشد. در این وضعیت، دارنده باید تصمیم بگیرد که آیا منتظر پرداخت از سوی صادرکننده بماند یا اقداماتی برای فشار به صادرکننده انجام دهد.
مطالبه وجه سفته
این سند تجاری که به نام فته‌طلب نیز شناخته می‌شود، طبق قانون تجارت تنظیم می‌گردد. امضا‌کننده سفته متعهد می‌شود مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا به محض درخواست به حامل یا شخص معین یا حواله‌دار آن شخص پرداخت کند. علاوه بر امضا یا مهر، سفته باید تاریخ داشته باشد و مبلغ با تمام حروف نوشته شده باشد. نام دریافت‌کننده و تاریخ پرداخت نیز باید در سفته ذکر شود.
مطالبه وجه فاکتور بدون امضا
فاکتور باید امضا شده باشد تا قابلیت استناد پیدا کند. فاکتور بدون امضا نشان می‌دهد که خریدار کالا یا خدمت را دریافت نکرده است. بسیاری از معاملات مالی ممکن است پس از تنظیم فاکتور و قبل از امضای نهایی لغو شوند. ممکن است دلیل عدم امضا تعارض بین خریدار و فروشنده باشد.
در صورت اختلاف و عدم توافق، برای بردن موضوع به دادگاه و دفاع از ادعا، ارائه شاهد یا سوگند ممکن است لازم باشد.
مطالبه وجه التزام قراردادی
طرح دعوا در دادگاهی که مرجع صالح بر اساس محل اقامت خوانده یا محل اجرا یا انعقاد قرارداد است، انجام می‌شود. پس از محکومیت خوانده به پرداخت وجه التزام و قطعی شدن حکم، پرونده به اجرای احکام فرستاده می‌شود.
مطالبه وجه سند عادی
مانند رسید بانکی یا اسناد تجاری مانند چک و سفته، قابل انجام است. اگر طلب بر اساس شهادت شهود باشد نیز می‌توانید به دادگاه حقوقی مراجعه کرده و درخواست خود را مطرح کنید.
مطالبه وجه به نرخ روز
هنگامی که ملکی فروخته می‌شود، باید شرایط مربوط به پرداخت مبلغ و تحویل ملک طبق توافق دو طرف رعایت شود. اگر خریدار شرایط پرداخت را طبق قرارداد رعایت نکند، فروشنده می‌تواند درخواست خود را بر اساس نرخ روز محاسبه کرده و ارائه دهد.
مطالبه وجه بدون مدرک
این مطالبه، مستلزم وجود نوعی مدرک شفاهی یا هرگونه شواهد دال بر ادعا است. حتی اگر مدرکی کتبی یا امضاشده وجود نداشته باشد، وجود اقرار مدیون یا شاهد و سوگند می‌تواند به اثبات دین کمک کند.
شرایط طرح دعوی مطالبه وجه
برای اقامه دعوی جهت مطالبه وجه، لازم است که طلب از شرایط زیر برخوردار باشد:
- زمان تعیین‌شده برای پرداخت گذشته باشد و بدهکار، با وجود درخواست‌های مکرر طلبکار، از پرداخت امتناع کرده باشد. تا زمانی که موعد پرداخت فرا نرسیده، طلبکار نمی‌تواند اقدام به طرح دعوی کند.
- باید مدرک یا شاهدی مبنی بر وجود طلب وجود داشته باشد؛ مانند رسید انتقال وجه، اقرار بدهکار یا شهادت شهود.
- طلب باید قطعی باشد. قطعی بودن به معنی عدم تعلیق و مشروط بودن پرداخت به رویدادی است که هنوز اتفاق نیفتاده است.
- بدهی ممکن است از طریق روش‌هایی مانند ابراء، اقاله یا وفای به عهد ساقط شود. دعوی مطالبه وجه باید قبل از این سقوط حقوقی انجام شود زیرا پس از آن، اقامه دعوی منتفی است.
نحوه شکایت و طرح دعوی مطالبه وجه
پس از تهیه و تنظیم دادخواست برای مطالبه وجه، در تهران و مراکز استان‌ها باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنیم. در سایر شهرها نیز این کار از طریق دفاتر دادگاه‌های عمومی حقوقی انجام می‌شود.
پس از ثبت دادخواست در دفتر دادگاه یا شورای حل اختلاف، اگر دادخواست کامل باشد، رئیس دادگاه دستور تعیین وقت رسیدگی را صادر می‌کند. با فرارسیدن زمان رسیدگی و حضور طرفین و شنیدن اظهارات آن‌ها، دادگاه پس از اعلام ختم رسیدگی اقدام به صدور رأی می‌نماید.
دادخواست مطالبه وجه
دادخواست مطالبه وجه نوعی شکایت است که فرد برای دریافت مطالبات و وصول مطالبات خود به دادگاه ارائه می‌دهد. اگر فرد بدهکار به اظهارنامه توجهی نکند و بدهی را پرداخت نکند، شخص می‌تواند مراحل قانونی را برای پیگیری طلب خود با تنظیم دادخواست آغاز کند.
برای انجام این کار، بهتر است از مشاوره یک وکیل بهره‌مند شود. پس از تنظیم دادخواست، این سند باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل داده و ثبت شود.
اگر در فرآیند مطالبه وجه اختلافاتی پیش آید، می‌توان از روش‌های گوناگونی برای حل و فصل آن استفاده کرد. به عنوان مثال، مراجعه به داوری یا پیگیری قانونی از طریق دادگاه از جمله این روش‌ها هستند. در برخی موارد نیز ممکن است روش‌هایی مانند استفاده از تأمین مالی مورد استفاده قرار گیرد تا به دریافت وجه مورد نظر نائل شد.
طریقه نوشتن دادگاه مطالبه وجه
نحوه مطالبه وجه به‌صورت کتبی و با رعایت تمام اصول و قواعد نگارشی انجام می‌گردد. در فرم ثبت دادخواست، تاریخ و روز ثبت شکایت درج شود. مبلغ کلی قابل دریافت توسط بدهکار را در برگه مطالبه وجه ذکر نمایید. مدارک و مستندات الزامی مرتبط با طرف مقابل را جهت اثبات مطالبه گزارش دهید. در نهایت، برگه را با ثبت امضا و اثرانگشت به اتمام رسانید.
نمونه دادخواست مطالبه وجه
نمونه دادخواست مطالبه وجه به شرح زیر است:
مدارک لازم برای شکایت مطالبه وجه
این موضوع وابسته به نوع طلبکاری شما از فرد بدهکار است. در صورتی که مبلغی را قرض داده‌اید، باید مدرکی ارائه دهید که نشان دهد پول را به او داده‌اید و هنوز پس نگرفته‌اید، مثل فیش بانکی یا پرینت حساب.
اما اگر طلب براساس قرارداد، چک، سفته، تعهد یا دیگر مدارک رسمی و غیررسمی باشد، تمامی مدارک و مستندات مربوط به این معامله، حتی شهادت شاهدان، باید به دادگاه ارائه شود.
هزینه دادرسی مطالبه وجه
با توجه به اینکه این دعاوی تجاری است و به مسائل مالی مربوط می‌شوند، هزینه آن‌ها به مبلغی که مطالبه می‌شود بستگی دارد و در مراحل مختلف دادگاه هزینه‌های متفاوتی را شامل می‌شود.
در مرحله دادخواست بدوی، برای مطالبه وجه، با دریافت پرینت بانکی باید ۳.۵ درصد از ارزش خواسته را به دادگاه پرداخت کرد. در مراحل تجدیدنظر، واخواهی و اعاده دادرسی نیز لازم است مبلغی معادل ۴.۵ درصد ارزش خواسته به دادگاه پرداخت شود.
نحوه رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه
برای پیگیری و مطالبه طلب خود، طلبکار باید نخستین گام را با ارسال اظهارنامه پس از سررسید بدهی بردارد که در آن درخواست پرداخت بدهی را مطرح می‌کند. اگر پس از دریافت این اظهارنامه، بدهکار از پرداخت مبلغ مذکور خودداری کند، طلبکار می‌تواند با تهیه و ثبت دادخواست مطالبه وجه، از دادگاه بخواهد تا به این مسئله رسیدگی کند و روند قانونی را دنبال نماید.
دادگاه صالح برای مطالبه وجه
رسیدگی به دعاوی مرتبط با مطالبه وجه معمولاً در صلاحیت دادگاه‌های عمومی است. اما اگر مبلغ طلب زیر بیست میلیون تومان باشد، این وظیفه به شورای حل اختلاف محول می‌شود. از نظر صلاحیت محلی، دعوی باید در دادگاه یا شورای حل اختلافی که در محل اقامت خوانده یا بدهکار قرار دارد، مطرح گردد.
نکات و توصیه‌های حقوقی مهم مطالبه وجه
هرگاه فردی به هر دلیلی حق داشته باشد که از دیگری پولی را طلب کند و صرف‌نظر از دلیل و منشأ معامله، این حق قانونی باشد، می‌تواند از طریق طرح دادخواست و یاری یک وکیل خبره در این زمینه، مبلغ یا طلب خود را درخواست کند.
هر فردی که وجهی به دیگری پرداخته باشد، می‌تواند آن را بازپس بگیرد؛ مگر اینکه دریافت‌کننده بتواند استحقاقش را ثابت کند. بنابراین، اثبات پرداخت وجه بر عهده خواهان دعوی استرداد و اثبات وجود دین بر عهده خوانده است. پرداخت پول به‌طور معمول نشان‌دهنده پرداخت دین تلقی می‌شود.
دلایل مطالبه طلب می‌تواند شامل مواردی مانند چک، سفته، فیش واریزی بانکی، یا حتی شهادت شهود باشد. در دعوای مطالبه وجه، ادعای صرف یک فرد به قصد زیان‌رسانی به دیگری شنیده نمی‌شود.
در این صفحه به صورت ۰ تا ۱۰۰ با موضوع مطالبه وجه آشنا شده‌اید و یک نمونه دادخواست مطالبه وجه را نیز مشاهده کردید و اینک در انتها ما به برخی سوالات مهم شما در این زمینه پاسخ دادیم و امیدواریم مطالب این صفحه برای شما مفید بوده باشد.
