خیانت در امانت چیست؟ + مجازات جرم خیانت در امانت

خیانت در امانت چیست؟

خیانت در امانت زمانی رخ می‌دهد که فردی مالی را که به او امانت داده شده است، برخلاف وظیفه امانتداری، به نحوی استفاده یا تصاحب کند که به ضرر مالک اصلی باشد. این جرم می‌تواند شامل استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن عمدی مالی باشد که به فرد سپرده شده است.

به عبارت ساده‌تر، خیانت در امانت یعنی اینکه فردی به مالی که به او اعتماد شده است، خیانت کرده و از آن به نفع خود یا شخص دیگری استفاده کرده است.

خیانت در امانت در تعریف حقوقی

خیانت در امانت در حقوق جزا به معنای سوء استفاده عمدی از مالی است که به صورت امانت به فرد سپرده شده است. این سوء استفاده می‌تواند به شکل‌های مختلفی مانند تصاحب، تلف کردن، مفقود کردن یا استفاده شخصی از مال امانی باشد.

به عبارت دیگر، هرگاه فردی مالی را به عنوان امانت یا برای انجام کاری خاص به دیگری بسپارد و شخص امانت‌دار با سوء نیت، آن مال را به ضرر مالک اصلی به کار گیرد یا آن را تلف کند، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.

این جرم، علاوه بر جنبه کیفری، جنبه مدنی نیز دارد و مالباخته می‌تواند علاوه بر پیگیری کیفری، خسارات وارده را نیز از طریق دادگاه مطالبه کند.

مجازات خیانت در امانت چیست؟

خیانت در امانت، زمانی رخ می‌دهد که فردی به امانتی که به او سپرده شده، خیانت کند. این خیانت می‌تواند در معاملات مختلف و در قالب‌های گوناگون رخ دهد. طبق قانون مجازات اسلامی، فردی که مرتکب چنین جرمی شود، قابل تعقیب کیفری است.

پیش از اصلاحیه سال ۱۳۹۹، مجازات خیانت در امانت حبس از ۶ ماه تا ۳ سال تعیین شده بود.

اما با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، این جرم به جرمی قابل گذشت تبدیل شد و مجازات حبس آن به ۳ ماه تا ۱.۵ سال کاهش یافت. این بدان معناست که شاکی در این جرم می‌تواند از حق شکایت خود بگذرد و فرد مرتکب، با جبران خسارت، از مجازات حبس معاف شود.

با این حال، کاهش مجازات به معنای مجاز بودن خیانت در امانت نیست و این عمل همچنان یک تخلف قانونی محسوب می‌شود.

تبدیل حبس خیانت در امانت به جزای نقدی

طبق قانون مجازات اسلامی، جرم خیانت در امانت قابل تعقیب کیفری است و مجازات مشخصی برای آن در نظر گرفته شده است. این مجازات به عوامل مختلفی از جمله میزان خسارت وارد شده، سابقه کیفری فرد و… بستگی دارد.

قانونگذار با هدف تشویق به اصلاح مجرمین و کاهش جمعیت زندان‌ها، امکان تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی را فراهم کرده است. به این ترتیب، در صورتی که فرد متهم شرایط لازم را داشته باشد، می‌تواند به جای تحمل حبس، مبلغی را به عنوان جزای نقدی پرداخت کند.

ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی به این موضوع پرداخته است و مقرر می‌دارد که در صورت وجود مواردی مانند گذشت شاکی، همکاری متهم و ابراز ندامت، مجازات حبس به یک یا دو درجه کاهش پیدا می‌کند. همچنین، بند ب ماده ۳۷ این قانون، امکان تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی را در برخی موارد پیش‌بینی کرده است.

بنابراین، در صورتی که فردی مرتکب جرم خیانت در امانت شود و شرایط لازم را داشته باشد، می‌تواندبه جای تحمل حبس، مبلغی بین ۸۰ تا ۱۸۰ میلیون ریال را به عنوان جزای نقدی پرداخت کند. برای اطلاع از دارا بودن شرابط تبدیل حبس خیانت در امانت به جزای نقدی به وکیل خیانت در امانت تهران یا شهر محل سکونت خود مراجعه نمایید.

جرم خیانت در امانت درجه چند است؟

جرم خیانت در امانت طبق قوانین مربوطه جرم تعزیری درجه ۶ (شش) محسوب می‌شود.

تاثیر رضایت شاکی در مجازات جرم خیانت در امانت

رضایت شاکی در جرم خیانت در امانت، نقش بسیار مهمی در تعیین میزان مجازات و حتی تعقیب کیفری متهم ایفا می‌کند. در گذشته، جرم خیانت در امانت به عنوان جرمی غیرقابل گذشت تلقی می‌شد و رضایت شاکی تأثیری بر تعقیب کیفری متهم نداشت.

اما با تغییرات ایجاد شده در قانون مجازات اسلامی، این رویه تغییر کرده است. طبق قوانین جدید، جرم خیانت در امانت به جرمی قابل گذشت تبدیل شده است. به این معنی که اگر شاکی از شکایت خود علیه متهم صرف‌نظر کند، دادگاه می‌تواند تعقیب کیفری را موقوف نماید و متهم از مجازات حبس معاف شود.

البته، این به معنای بی‌گناهی کامل متهم نیست و او همچنان مسئول جبران خسارت وارده به شاکی خواهد بود. بنابراین، رضایت شاکی می‌تواند منجر به کاهش مجازات حبس و تبدیل آن به جزای نقدی یا حتی مختومه شدن پرونده شود.

به طور خلاصه، رضایت شاکی در جرم خیانت در امانت، می‌تواند به عنوان عاملی برای تخفیف یا حتی بخشش مجازات متهم عمل کند. با این حال، تصمیم‌گیری در این خصوص به عهده قاضی است و او با توجه به شرایط پرونده و دلایل قانونی، حکم نهایی را صادر خواهد کرد. کمک گرفتن از وکیل در تهران یا دیگر شهرها با تخصص جرایم خیانت در امانت در باره می‌تواند راهگشا باشد.

نحوه اجرای حکم خیانت در امانت

اجرای حکم خیانت در امانت به این معناست که پس از صدور رای قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت فرد به جرم خیانت در امانت، محکوم علیه ملزم به تحمل مجازات تعیین شده خواهد بود.

مجازات خیانت در امانت بسته به شرایط پرونده، میزان خسارت وارده و سایر عوامل قانونی می‌تواند شامل حبس، جزای نقدی یا ترکیبی از هر دو باشد. در این باره مراحل اجرای حکم عبارت است از:

• صدور اجراییه: پس از قطعیت حکم، دادگاه اجرای احکام، اجراییه‌ای صادر می‌کند که حاوی مشخصات محکوم‌علیه، نوع جرم، میزان مجازات و سایر جزئیات مربوط به پرونده است.
• ابلاغ اجراییه: اجراییه به محکوم‌علیه ابلاغ می‌شود تا وی از محکومیت خود آگاه شود و مهلت قانونی برای اعتراض یا پرداخت جزای نقدی در صورت وجود داشته باشد.
• اجرای حکم حبس: در صورتی که مجازات حبس تعیین شده باشد، نیروی انتظامی موظف است محکوم‌علیه را دستگیر کرده و به زندان منتقل کند.
• اجرای حکم جزای نقدی: در صورتی که مجازات جزای نقدی تعیین شده باشد، محکوم‌علیه موظف است مبلغ مشخص شده را در مهلت قانونی به حساب اعلام شده واریز کند.

مدارک لازم جهت شکایت خیانت در امانت

اگر قصد شکایت در رابطه با موضوع خیانت در امانت را دارید، مسلما ارائه مدارک لازمه باید در دستور کار شما قرار گیرد. در این باره مدارک لازم جهت شکایت خیانت در امانت عبارتند از:

• رسیدِ مالی که به امانتدار سپرده‌اید
• تنظیم شکایتنامه خیانت در امانت
• شهادت شهود در این زمینه
• مدارکی دال بر این موضوع که اموال برای چه موردی به امانتدار سپرده شده است.
• سایر مدارک و مستندات لازمه

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم خیانت در امانت

بررسی پرونده‌های خیانت در امانت در دادسرای عمومی و دادگاه انقلاب محل وقوع جرم صورت می‌گیرد و اگر قرار منع تعقیب در این مرجع قضایی صادر شود یا صدور کیفرخواست صورت بگیرد دادگاه کیفری دو مرجع صالح برای رسیدگی مجدد خواهد بود.

وکالت تخصصی جرایم خیانت در امانت

جهت مشاوره تخصصی تماس بگیرید

۰۹۱۹۱۵۶۱۲۴۶

۰۲۱۸۸۷۹۳۴۱۵

ما در مطالب این صفحه از مجله گروه حقوقی دادپایا در رابطه با مسئله خیانت در امانت سخن گفتیم و مواردی چون مجازات خیانت در امانت، تاثیر رضایت شاکی در مجازات این جرم، مدارک لازم برای شکایت خیانت در امانت سخن گفتیم و مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این جرم را نیز معرفی نمودیم و در انتها امیدواریم این راهنمایِ حقوقی برای شما مفید بوده باشد.