اجرت المثل زن
بر اساس تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی، اگر زوجه (زن) اقداماتی را که شرعاً بر عهده‌اش نبوده و عرفاً برای آن کارها اجرت‌المثل وجود دارد، به دستور زوج (مرد) و بدون قصد تبرع (رایگان بودن) انجام دهد، دادگاه اجرت المثل این کارها را محاسبه کرده و مرد را به پرداخت آن محکوم می‌کند. اجرت‌المثل زوجه به مبلغی اطلاق می‌شود که مرد باید بابت خدمات خانه به زن پرداخت کند. این ساده‌ترین تعریف اجرت‌المثل زوجه است، اما زن باید شرایط قانونی خاصی را برای درخواست اجرت‌المثل داشته باشد.
اجرت المثل زن خانه دار
به طور کلی می‌توان بیان کرد که اجرت المثل زنان یکسان نیست و میزان اجرت المثل برای زن خانه‌دار به دلیل ارزش گذاری کارهای او در منزل، بیشتر از زن شاغل خواهد بود و تمامی فعالیت‌ها و کارهایی که در خانه انجام می‌شود، در این محاسبه لحاظ می‌گردند.
اجرت المثل زن شاغل
زنان شاغل بیشتر وقت خود را در خارج از منزل می‌گذرانند و به همین دلیل زمان کمتری برای رسیدگی به امور خانه دارند. از این رو، زنان خانه‌دار باید اجرت المثل بیشتری دریافت کنند، در حالی که زنان شاغل اجرت المثل کمتری خواهند داشت. البته باید توجه داشت که اشتغال زنان مانع از رسیدگی آن‌ها به کارهای خانه نیست و آن‌ها می‌توانند در کنار کار، به امور منزل نیز رسیدگی کنند.
به همین دلیل، حق المثل زنی که در بیرون از خانه مشغول به کار است، با اجرت المثل زنی که بیشتر وقت خود را به امور خانه اختصاص می‌دهد، برابر نیست و زنان شاغل معمولا حق المثل کمتری نسبت به زنان خانه‌دار دریافت می‌کنند.
کارهایی که اجرت المثل به آن تعلق می‌گیرد
از جمله اقداماتی که جزو وظایف اصلی زن به شمار نمی‌روند و او به خواست و فشار همسرش تصمیم به انجام کارها می‌کند، می‌تواند اجرت المثل خود را به صورت قانونی دریافت نماید. به عنوان مثال، فعالیت‌هایی مانند نظافت منزل، شستن ظروف، آبیاری گیاهان، آشپزی و مدیریت خانه، نمونه‌هایی از کارهایی هستند که می‌توانند مشمول دریافت اجرت المثل شوند.
اجرت المثل در چه صورت به زن تعلق نمی‌گیرد؟
- کارهای معمول خانه: در زندگی مشترک، انجام کارهایی نظیر آشپزی، نظافت و مراقبت از فرزندان، به شرطی که در حد متعارف باشد و جزو درخواست‌های اضافی آقا نباشد، به زن اجرت المثل تعلق نمی‌گیرد.
- کارهای داوطلبانه: اگر خانم خارج از وظایف خود در زندگی مشترک، اقدام به انجام کارهایی به صورت داوطلبانه کند، نمی‌تواند بابت این امور درخواست اجرت المثل نماید.
- کارهایی که در ازای آن دستمزد دریافت شده: اگر خانم به درخواست آقا کاری انجام دهد و در عوض، آقا مبلغ مشخصی به او پرداخت کند، زوجه حق دریافت اجرت المثل برای آن کارها را نخواهد داشت.
- کارهایی که به خانواده آسیب رسانده: اگر خانم کاری انجام دهد که به خانواده ضرر برساند، نمی‌تواند بابت آن درخواست اجرت المثل کند.
- عدم تمکین زن: در صورتی که خانم ناشزه باشد و از انجام وظایف زناشویی خودداری کند، حق مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی را نخواهد داشت.
- توافق کتبی: اگر توافقی به صورت صحیح بین خانم و آقا تنظیم شده باشد که آقا را از پرداخت اجرت المثل معاف کند، این توافق معتبر خواهد بود.
معیار و نحوه محاسبه اجرت المثل
برای تعیین دقیق اجرت المثل شرایط خاصی وجود ندارد. اجرت المثل مشابه سایر دیون است و توسط دادگاه محاسبه می‌شود، مگر اینکه در ضمن عقد لازم، شرط خاصی بین زوجین تعیین شده باشد. در این صورت، اجرت المثل بر اساس همان شرط محاسبه خواهد شد یا اینکه زوجین در مورد اجرت المثل و میزان آن توافق کنند.
پس از تعیین دقیق اجرت المثل زن، مبلغ به‌دست‌آمده در تعداد سال‌هایی که زوجین با هم زندگی کرده‌اند ضرب می‌شود. سپس مبلغ نهایی به‌صورت سالانه به زن به عنوان اجرت المثل پرداخت خواهد شد.
اجرت المثل در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟
اجرت المثل ایام زناشویی برای سال ۱۴۰۳ مبلغ و میزان مشخص و ثابتی ندارد که بتوان آن را به طور یکسان برای همه خانم‌ها تعیین کرد. در واقع، اجرت المثل کارهای انجام شده برای افراد مختلف متفاوت است. به همین دلیل، تعیین مبلغ و میزان اجرت المثل زن خانه‌دار در سال ۱۴۰۳ بر عهده دادگاه است و در قانون مبلغ خاصی برای آن مشخص نشده است. در این شرایط، معمولاً قاضی دادگاه دستور کارشناسی صادر کرده و موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می‌دهد.
کارشناس دادگاه با توجه به ارزش کارهای انجام شده توسط زن، مبلغی را به صورت سالیانه تعیین کرده و آن را در سال‌های زندگی مشترک ضرب می‌کند تا مبلغ نهایی اجرت المثل زن مشخص شود. همچنین، در تعیین مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی در سال ۱۴۰۳، شاغل بودن زن و میزان همکاری و همیاری او با همسر در زندگی مشترک و انجام سایر وظایفی که جزء مسئولیت‌های شرعی و قانونی زن نبوده‌اند، نیز مد نظر قرار می‌گیرد.
این مبلغ به طور متوسط تخمین زده می‌شود و در حال حاضر بین ۲ تا ۳ میلیون تومان در سال است.
فرمول محاسبه آنلاین اجرت المثل زن
هیچ فرمول یا نرم‌افزار دقیقی برای محاسبه اجرت المثل زن وجود ندارد. این مبلغ به شرایط خاص هر پرونده، مدت زمان زندگی مشترک، نوع فعالیت‌هایی که زن انجام داده، سطح زندگی خانواده و عوامل دیگر بستگی دارد و توسط دادگاه تعیین می‌شود.
محاسبه دقیق اجرت المثل زن خانه‌دار کار ساده‌ای نیست و عوامل متعددی در تعیین این مبلغ تأثیرگذار هستند. از جمله این عوامل می‌توان به مدت زمان زندگی مشترک، نوع فعالیت‌های زن، سطح زندگی خانواده، شرایط اقتصادی طرفین و نظر کارشناس دادگاه اشاره کرد.
اجرت المثل ایام زوجیت قبل از طلاق
اجرت المثل، مشابه مهریه و نفقه، یکی از مهم‌ترین حقوق مالی زن است که او در طول زندگی مشترک می‌تواند آن را مطالبه کند، حتی اگر قصد جدایی از همسرش را نداشته باشد. همچنین، شوهر موظف است حق الزحمه ایام زندگی مشترک همسرش را پرداخت کند. به این ترتیب، زن می‌تواند بدون درخواست طلاق، اجرت المثل دوران زوجیت خود را از همسرش بخواهد.
اجرت المثل زن بعد از فوت شوهر
اگر زنی به درخواست شوهر خود اقداماتی را انجام دهد که وظیفه‌اش نبوده و قصد تبرع نداشته باشد، می‌تواند اجرت المثل آن کارها را حتی پس از فوت شوهرش مطالبه کند. برای این منظور، زن باید دادخواستی علیه ورثه شوهر تنظیم کند. در این صورت، دادگاه پس از بررسی شرایط لازم، تعیین مبلغ و محاسبه اجرت المثل زن را به کارشناس دادگاه واگذار خواهد کرد.
شرایط دریافت اجرت المثل زن
بر اساس ماده ۳۳۶ قانون مدنی، مهم‌ترین شرایط برای دریافت اجرت المثل به شرح زیر است:
- درخواست طلاق از سوی مرد نباید به دلیل عدم انجام وظایف زناشویی توسط زوجه باشد.
- زوجه باید کارهایی را در طول زندگی مشترک انجام داده باشد که به طور شرعی بر عهده او نبوده است.
- زوجه باید اثبات کند که انجام کارها به دستور زوج بوده است.
- زوجه باید با هدف دریافت حق الزحمه، این کارها را در دوران زندگی مشترک انجام داده باشد.
آیا اجرت المثل تقسیط می‌شود؟
اگر شوهر دارای مال نباشد، می‌تواند با ارائه دادخواست تقسیط اجرت المثل ایام زوجیت از دادگاه درخواست کند که مبلغ محکومیت اجرت المثل به صورت قسطی پرداخت شود. در صورتی که شرایط اعسار وجود داشته باشد، دادگاه حکم به تقسیط صادر خواهد کرد، به شرطی که زوج مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد.
آیا امکان فرار از پرداخت اجرت المثل زناشویی وجود دارد؟
شرایط دریافت اجرت المثل به قدری پیچیده است که در بسیاری از موارد، زنان نمی‌توانند به این هدف دست یابند. به همین دلیل، تعداد زیادی از درخواست‌های پرداخت اجرت المثل در دادگاه خانواده رد می‌شوند. البته واضح است که مشاوره با یک وکیل دادگستری با تجربه می‌تواند به شما در یافتن راه‌های مناسب برای فرار از اجرت المثل کمک کند.
همچنین، اگر مردی مال ثبت شده‌ای به نام خود نداشته باشد، می‌تواند از دادگاه درخواست تقسیط اجرت المثل را داشته باشد. در این صورت، دادگاه با بررسی شرایط اعسار، حکم به قسط بندی اجرت المثل را صادر می‌کند.
مراحل و نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
- مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ارائه دادخواست
- در صورت نیاز، مراجعه به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده
- برگزاری جلسه رسیدگی و در صورت پذیرش اولیه، ارجاع موضوع به کارشناس
- ارائه نظر کارشناس و در صورت قطعی شدن نظر کارشناسی، صدور حکم محکومیت.
مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت در صلاحیت کجاست؟
مطابق ماده ۴ قانون خانواده، دادخواست مطالبه و دریافت اجرت المثل زن، در دادگاه خانواده انجام می‌گردد. دادگاه خانواده از جمله مراجع رسمی رسیدگی به اجرت المثل زوجیت محسوب می‌شود.
نمونه دادخواست اجرت المثل زن
زن می‌تواند برای درخواست اجرت المثل ایام زوجیت، به تنهایی یا از طریق بهترین وکیل تهران اقدام کند و دادخواست مربوطه را تنظیم نماید. در صورتی که او به طور همزمان برای اجرای مهریه نیز اقدام کرده باشد، می‌تواند از وکیل مهریه خود بخواهد که اجرت المثل ایام زوجیت را نیز از دادگاه مطالبه کند.
نمونه دادخواست برای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به شرح زیر ارائه می‌شود :
- با سلام و احترام
به استحضار مرجع محترم قضایی می رسانم که اینجانب (…..) به شماره ملی ….. فرزند (…..) به موجب عقدنامه پیوست، همسر قانونی (….) به شماره ملی …… میباشم.
اینجانب در طول ایام زوجیت به مدت (….) سال در حال زندگی مشترک با نامبرده می باشم و در طول این مدت به دستور شوهر قانونی خود، نسبت به انجام کارهای خانه اقدام نموده ام به شرط آنکه اجرت اینگونه اقدامات را دریافت نمایم. لیکن شوهر اینجانب علیرغم لزوم پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت به شرح تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی، از ایفاء تعهد قانونی خود استنکاف نموده است. لذا خواهشمند است که جهت تعیین مبلغ اجرت المثل و صدور حکم محکومیت خوانده مبنی بر پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت به شرح فوق، اوامر و دستورات مقتضی را صادر فرمایید.
جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید
توصیه‌ها و نکات حقوقی مهم در مطالبه اجرت المثل زناشویی
- اولین نکته‌ای که در دعوای مطالبه اجرت المثل باید توسط زوجه اثبات شود، انجام کاری است که مستوجب اجرت المثل باشد. این موضوع معمولا بدون هیچ زحمتی از سوی قاضی دادگاه خانواده پذیرفته می‌شود.
- انجام وظایف زناشویی و تمکین عمومی و خاص به عنوان بخشی از اقتضائات عقد نکاح، به خودی خود حق دریافت اجرت را برای زن ایجاد نمی‌کند.
اما اقداماتی مانند نگهداری از فرزندان، شیردادن، نظافت منزل و پخت و پز که به طور ذاتی وظیفه زن محسوب نمی‌شوند و جزء اقتضائات عقد نکاح نیستند، در صورت انجام، حق دریافت اجرت المثل را برای زن به وجود می‌آورند. - دفاعی که مرد می‌تواند در این دعوا مطرح کند، ادعای قصد تبرع زن است. البته اصل بر عدم تبرع است و مدعی (مرد) باید این موضوع را اثبات کند. با این حال، گاهی قاضی با توجه به شرایط و اوضاع، اصل را بر تبرع قرار داده و بار اثبات را بر دوش زن می‌گذارد.
- مستند قانونی برای امکان دریافت اجرت المثل، تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی است.
- در عمل، کارشناسان رسمی معمولاً اجرت المثل را به طور متوسط بین یک تا سه میلیون تومان در سال برای ایام زوجیت تعیین می‌کنند.
- جهت دریافت راهنمایی در خصوص اجرت المثل زن و نکات مرتبط با این موضوع، می‌توانید از مشاوره رایگان کارشناسان و وکیل حرفه‌ای خانواده بهره‌مند شوید.
۰ تا ۱۰۰ موضوع اجرت المثل زن در این صفحه مورد بررسی قرار گرفت و در این باره اطلاعات مفیدی به شما همراهان گرامی داده شد و اینک در انتها امیدواریم مطالب این صفحه برای شما مفید بوده باشد.
