جرایم رایانه ای
جرایم رایانه ای، طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مجرمانه را شامل می‌شود که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت می‌گیرد. این جرایم از دسترسی غیرمجاز به سیستم‌های رایانه‌ای و سرقت اطلاعات حساس آغاز شده و تا تخریب سیستم‌ها، کلاهبرداری‌های اینترنتی، نشر اکاذیب و موارد پیچیده‌تر مانند جاسوسی سایبری گسترش می‌یابد.
با توجه به رشد روزافزون فناوری و نفوذ آن در تمامی جنبه‌های زندگی، جرایم رایانه ای و سایبری به یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوقی و امنیتی در سطح جهان تبدیل شده است. قوانین و مقررات مربوط به جرایم رایانه ای در کشورها و مناطق مختلف متفاوت است، اما به طور کلی این جرایم به دلیل ماهیت پیچیده و بین‌المللی خود، نیازمند همکاری گسترده بین کشورها و سازمان‌های بین‌المللی هستند.
در ایران نیز قانون جرایم رایانه ای مصوب سال ۱۳۸۸، به منظور مقابله با این نوع جرایم تدوین شده و مرتباً در حال به‌روزرسانی است. با این حال، با توجه به سرعت بالای تغییرات در حوزه فناوری، قانون‌گذاران همواره با چالش تطبیق قوانین با فناوری‌های نوظهور مواجه هستند. برای اطلاعات از این قوانین می‌توانید با بهترین وکیل جرایم رایانه ای تهران، از گروه دادپایا مشورت نمایید.
جرایم سایبری چیست؟
مفهوم جرایم سایبری با جرایم رایانه ای ارتباط تنگاتنگ دارد و جرایم سایبری نیز طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مجرمانه را شامل می‌شود که در محیط دیجیتال صورت می‌گیرد. از مصادیق جرایم سایبری می‌توان به مواردی چون آسیب به اموال، اطلاعات شخصی یا سیستم‌های رایانه‌ای افراد، نفوذ به سیستم‌های ادارات و عوام مردم و برخی موارد این چنینی اشاره نمود.
انواع جرایم رایانه ای
به صورت کلی جرایم رایانه ای طیف گسترده‌ای از جرایم را شامل می‌شود که مهم‌ترین آن عبارتند از:
- هک کردن (Hacking): نفوذ غیرمجاز به سیستم‌های رایانه‌ای
- فیشینگ (Phishing): کلاهبرداری از طریق ایمیل‌های جعلی یا وب‌سایت‌های تقلبی
- مهندسی اجتماعی (Social Engineering): فریب دادن افراد برای افشای اطلاعات حساس
- استفاده از ویروس‌ها و بدافزارها به منظور تخریب (Viruses and Malware): آلوده کردن سیستم‌ها به نرم‌افزارهای مخرب
- سرقت هویت (Identity Theft): دزدیدن اطلاعات شخصی افراد برای سوءاستفاده
- کلاهبرداری اینترنتی (Online Fraud): فریب دادن افراد برای پرداخت پول به صورت آنلاین
- تخریب داده‌ها (Data Destruction): حذف یا آسیب رساندن عمدی به داده‌ها
- نقض قانون کپی‌رایت (Copyright Infringement): استفاده غیرمجاز از آثار دیگران
- پخش محتوای غیرقانونی (Distribution of Illegal Content): انتشار محتوای مستهجن یا خلاف قانون
- خرابکاری رایانه‌ای (Computer hacking): ایجاد هرگونه اخلال در رایانه‌‌ها
مجازات جرایم سایبری و رایانه‌ای
به صورت کلی مجازات جرایم سایبری و رایانه‌ای نیز متعدد هستند و ما در جدول زیر مجازات هر جرمِ مربوط به این حوزه را اعلام نمودیم:
| جرم | مجازات |
| جرم دسترسی غیر مجاز به داده‌ها | حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| شنود غیر مجاز | حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| جاسوسی رایانه‌ای | حبس از یک تا پانزده سال |
| جعل رایانه‌ای | حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| دزدی سرقت رایانه‌ای و سایبری | جزای نقدی از یک تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| نشر و اکاذیب | حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| جعل یا استفاده از داده‌های مجعول رایانه ای | حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| کلاهبرداری رایانه‌ای | یک تا سه سال حبس، پرداخت جزای نقدی و رد مال به مالباخته |
| هتک حرمت و حیثیت رایانه‌ای | نود و یک روز تا دو سال حبس و یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال |
| تولید و نشر محتوای مبتذل و مستهجن رایانه‌ای | حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات همچنین در صورت ارسال این محتوا به کمتر از ۱۰ نفر مجازات تنها یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال جزای نقدی است |
| تخریب دیتا و داده ها و اخلال در سامانه های رایانه‌ای | حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات |
| تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب | حبس از دو ماه تا دو سال یا از ۱ تا ۷۴ ضربه شلاق |
در صورتی که همچنان در رابطه با مجازات جرایم رایانه سوال دارید، پیشنهاد می‌کنیم با بهترین وکیل کیفری در تهران یا شهر محل سکونت خود در تماس باشید.
آیا جرایم رایانه ای قابل گذشت است؟
به صورت کلی، همه‌ی جرایم رایانه ای قابل گذشت نمی‌باشد و گذشت در این جرم وابسته به نوع جرم اتفاق افتاده و نظر قاضی است. به عنوان مثال کلاهبرداری رایانه‌ای می‌تواند قابل عفو یا گذشت نیز باشد.
مرجع صالح رسیدگی به جرایم رایانه ای
مطابق رای وحدت رویه به شماره ۷۲۹ مصوب ۱/۱۲/۱۳۹۱ هیات عمومی دیوان عالی کشور، باتوجه به اینکه در صلاحیت محلی، اصل صالح بودن دادگاه محل واقع شدن جرم در نظر گرفته شده و در قانون جرایم رایانه ای با استناد به ماده ۲۹ این مورد توسط قانونگذار تایید شده است.
پس در جرایم کلاهبرداری مربوط به امور رایانه‌ای و سایبری، اگر مجموعه موارد در حوزه‌های قضایی مختلف صورت گرفته باشد دادگاهی که مرجعِ ایجاد کننده حساب آسیب دیده از بزه که پول با تقلب و فریب از آن برداشت شده است درحوزه آن است برای رسیدگی به جرم انجام شده صالح است!
ما در مطالب این صفحه در رابطه با جرایم رایانه ای و سایبری سخن گفتیم و در این باره اطلاعات مفیدی به شما عزیزان ارائه نمودیم و به مجموعه مجازات‌های مربوط به این جرایم نیز به صورت کاملا جامع اشاره کردیم و اینک در انتها امیدواریم مطالب این صفحه برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
در پایان، می‌توانید برای استفاده از تجربیات و مشاوره وکیل معتبر و حرفه ای و یا برای اعطای وکالت به بهترین وکیل در تهران از گروه دادپایا مراجعه کنید.
