طلاق به دلیل تنفر زن
طلاق در گذشته به عنوان آخرین راه‌حل برای حل اختلافات جدی میان زوجین تلقی می‌شد و بسیاری از زنان و مردان، حتی با وجود تحمل شرایط دشوار از انجام این کار خودداری می‌کردند. با این حال در سال‌های اخیر، نگرش جامعه و دستگاه قضایی نسبت به مفهوم طلاق تغییر کرده و قانون‌گذار نیز به تدریج، دلایل متنوع‌تری را برای انحلال نکاح مورد توجه قرار داده است.
یکی از مهم‌ترین این دلایل طلاق به دلیل تنفر از شوهر مطرح می‌شود. این نوع طلاق در واقع نشئت گرفته از احساس کراهت و بی‌میلی زن نسبت به ادامه زندگی با همسرش است و در نظام حقوقی ایران، تحت شرایط خاصی قابلیت طرح و پیگیری دارد.
طلاق به دلیل تنفر از شوهر می‌تواند در قالب ۲ حالت اصلی، تنفر یک طرفه از سوی زوجه یا تنفر متقابل و دو طرفه بین زوجین مطرح شود. در مواردی که نفرت و بی‌میلی نسبت به ادامه زندگی مشترک فقط از سوی زن باشد، طرح دعوای طلاق با موانع و پیچیدگی‌های بیشتری روبه‌رو است؛ چرا که در چنین شرایطی زوجه باید وجود عسر و حرج، یعنی سختی و مشقت غیرقابل تحمل را با دلایل محکمه‌پسند در دادگاه اثبات کند.
اگرچه قانون‌گذار موارد عسر و حرج را به صورت حصری تعیین نکرده و امکان استناد به دلایل متنوعی وجود دارد، اما ملاک اصلی احراز این موضوع نزد قاضی این است که ادامه زندگی برای زن غیرممکن باشد.
در تفکیک حقوقی، طلاق به دلیل تنفر از شوهر در قالب ۲ نوع طلاق خلع و طلاق مبارات بررسی می‌شود. زمانی که زن به صورت یک‌جانبه از شوهر خود کراهت داشته باشد، درخواست طلاق خلع مطرح می‌شود که در قبال بذل مالی مانند مهریه یا بیشتر از آن انجام می‌گیرد.
در مقابل طلاق مبارات زمانی شکل می‌گیرد که هر ۲ طرف نسبت به یکدیگر احساس بی‌میلی و تنفر داشته باشند و زن و مرد به این دلیل، برای جدایی به توافق برسند. در طلاق مبارات نیز مالی از سوی زن بذل می‌شود؛ اما مبنا کراهت دو طرفه است. هر یک از این ۲ نوع طلاق به رعایت اصول خاص در تشریفات دادرسی نیاز دارد که در ادامه به تفصیل آن می‌پردازیم.
آیا طلاق به دلیل تنفر امکان دارد؟
طلاق به دلیل تنفر از شوهر به تنهایی و فقط بر مبنای احساس کراهت یا بی‌میلی زوجه، مبنای کافی برای صدور حکم طلاق نیست؛ چرا که قانون‌گذار برای جدایی به درخواست زن، معیارهایی فراتر از احساسات شخصی را لازم می‌داند.
به عبارت دیگر صرف ادعای تنفر نمی‌تواند موجب انحلال عقد نکاح شود؛ مگر آن‌که زن بتواند وجود عسر و حرج را در دادگاه به اثبات برساند. بنابراین طلاق به دلیل نفرت از شوهر باید با ادله‌ای ارائه شود که نشان دهنده سختی غیرقابل تحمل برای ادامه زندگی زناشویی باشد و فقط تحت این شرایط از نظر قانونی قابل استناد است.
از طرفی طلاق به دلیل تنفر از شوهر در قالب طلاق خلع مطرح می‌شود که یکی از شرایط اصلی آن، رضایت شوهر به طلاق است و بدون رضایت دادگاه چنین طلاقی را تایید نمی‌کند. با این وجود اگر زن در ضمن عقد نکاح یا به موجب سند رسمی، وکالت بلاعزل در طلاق خلع را از شوهر دریافت کرده باشد، می‌تواند به استناد آن بدون نیاز به رضایت زوج، اقدام به ثبت دادخواست طلاق کند.
در چنین شرایطی حتی اگر زوج در زمان ارائه دادخواست به طلاق رضایت نداشته باشد، امکان اجرای طلاق فراهم است. البته در هر ۲ حالت طلاق خلع و مبارات، اثبات عسر و حرج شرط اصلی برای صدور حکم است. اگر ساکن مشهد هستید، می توانید از مشاوره و دانش بهترین وکیل طلاق مشهد در این زمینه استفاده کنید.
نمونه دادخواست طلاق به دلیل تنفر
برای دانلود، اینجا کلیک کنید.
نمونه رای طلاق به دلیل تنفر
برای دانلود، اینجا کلیک کنید.
شرایط طلاق به دلیل تنفر از شوهر
طلاق به دلیل تنفر از شوهر چه در قالب طلاق خلع (تنفر یکطرفه) و چه در قالب طلاق مبارات (تنفر ۲ طرفه از سوی زوجین) تنها زمانی قابلیت اجرا دارد که شروطی مشخص و قانونی در هر مورد رعایت شود. در صورتی که این شرایط فراهم نباشد، حتی با وجود کراهت شدید امکان صدور حکم طلاق یا ثبت آن وجود نخواهد داشت. در این قسمت به بررسی و تشریح این شرایط می‌پردازیم:
- وجود کراهت یا تنفر: در طلاق خلع، تنفر از سوی زوجه است؛ یعنی زن به دلیلی مشخص، نسبت به ادامه زندگی با شوهر خود احساس نفرت یا بی‌میلی شدید دارد. اما در طلاق مبارات، کراهت متقابل است؛ یعنی هم زن و هم شوهر از ادامه زندگی با یکدیگر ناراضی و بیزار هستند.
- بذل مال از سوی زوجه: در طلاق خلع، زوجه باید مالی را چه معادل مهریه چه بیشتر یا کم‌تر به عنوان عوض طلاق به شوهر بدهد؛ در حالی که در طلاق مبارات با این‌که زوجه باید مالی را به عنوان عوض ببخشد، اما این مال نمی‌تواند بیش از میزان مهریه باشد و باید مساوی یا کم‌تر از آن تعیین شود.
- رضایت شوهر به طلاق: در هر ۲ نوع طلاق، رضایت زوج شرط اساسی است. طلاق خلع یا مبارات بدون رضایت شوهر تحقق نمی‌یابد؛ مگر در شرایط خاص مانند وجود وکالت بلاعزل زوجه در طلاق که در آن صورت، زن به وکالت از شوهر اقدام به اجرای طلاق می‌کند.
طلاق به دلیل تنفر و طلاق خلع
طلاق به دلیل تنفر از شوهر در اغلب موارد با عنوان طلاق خلع شناخته می‌شود. به نوعی در این جدایی، زن به جهت بیزاری یا تنفر از شوهر، خواهان طلاق است. این نوع از جدایی مطابق با ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، زمانی محقق می‌شود که زوجه از شوهر خود کراهت داشته و در مقابل طلاق، مالی به او بدهد.
نکته این است که این طلاق از نوع یکطرفه و از سوی زن بوده، ولی اجرای آن منوط به رضایت شوهر به دریافت مال و قبول طلاق است. بنابراین اگر زن بخواهد بدون رضایت شوهر طلاق بگیرد، باید از طریق طلاق رجعی یا طلاق بائن اقدام کند.
خلاف انواع دیگر طلاق که در آن زن با اثبات شرایط دشوار می‌تواند حکم طلاق بگیرد در طلاق خلع، وجود همین تنفر به همراه پرداخت عوض آن که بیشتر بذل مهریه است به شرط آن‌که زوج حاضر به طلاق دادن باشد، کفایت می‌کند.
البته اگر زن در عقدنامه وکالت بلاعزل در طلاق داشته باشد، می‌تواند بدون نیاز به رضایت شوهر به وکالت از او برای طلاق خلع اقدام کند؛ یعنی می‌توان گفت همه چیز به رضایت زوج و بذل مال یا مهریه از سوی زوجه بستگی دارد.
مراحل طلاق به دلیل تنفر از شوهر
طلاق به دلیل تنفر از شوهر چه از نوع طلاق خلع و چه مبارات، مستلزم طی کردن مراحل قانونی مشخصی است که بدون رعایت آن، طلاق ثبت نمی‌شود یا اعتبار نخواهد داشت. زمانی که زوجه قصد جدایی به دلیل نفرت از شوهر را دارد، باید مطابق با مقررات مراحل را تا صدور حکم و اجرای صیغه طلاق طی کند. در ادامه این پروسه را از ابتدا تا انتها و مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم:
- ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: در طلاق خلع، دادخواست باید توسط زوجه و با ذکر کراهت و بذل مهریه ثبت شود؛ اما در طلاق مبارات از آن‌جا که مبنای آن توافق بر طلاق به دلیل کراهت دو طرفه است، هر کدام از زوجین که بخواهند، می‌توانند دادخواست را در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسانند.
- ارجاع به دادگاه خانواده: پس از ثبت دادخواست، پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع می‌شود. در ادامه طرفین برای شرکت در جلسه دادرسی از طریق ابلاغیه الکترونیکی در سامانه ثنا، دعوت خواهند شد. در این جلسات بعد از بررسی دلایل و مستندات و اظهارات طرفین، قاضی حسب مورد تصمیم‌گیری می‌کند.
- صدور رای دادگاه: چنان‌چه طلاق از نوع خلع باشد و شرایط آن احراز شود، دادگاه حکم طلاق یا پذیرش بذل مال صادر می‌کند؛ اما در طلاق مبارات، بیشتر رای دادگاه به صورت گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود.
- تجدید نظرخواهی یا فرجام‌خواهی: در صورت اعتراض به رای، امکان تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدید نظر وجود دارد. همچنین در صورت لزوم، شرایط فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور فراهم است که باید در مهلت قانونی مقرر انجام شود.
- اعتبار رای یا گواهی طلاق جهت ثبت: مدت اعتبار حکم طلاق خلع ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا فرجامی در سامانه ثنا است. اگر ظرف این مدت اجرا نشود، اعتبار آن از بین می‌رود. در مقابل گواهی عدم امکان سازش صادره در طلاق مبارات، تنها تا ۳ ماه پس از ابلاغ رای قطعی یا قطعیت آن در دادگاه تجدید نظر اعتبار دارد. به همین دلیل باید در مهلت‌های مقرر تعیین شده، برای ثبت رسمی طلاق اقدام شود.
مدارک لازم برای طلاق به دلیل تنفر از شوهر
ارائه مدارک و مستندات لازم از ارکان اساسی در روند طرح دعوای طلاق به دلیل تنفر از شوهر محسوب می‌شود. مدارک باید در زمان ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ضمیمه دادخواست شوند. توجه کنید که عدم ارائه مدارک می‌تواند به برگشت پرونده، تاخیر در رسیدگی یا حتی رد دادخواست ختم شود. از این‌رو در این بخش مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای این نوع از طلاق را معرفی می‌کنیم:
- شناسنامه زوجه در طلاق خلع و شناسنامه زوجین در طلاق مبارات
- کارت ملی زوجه در طلاق خلع و کارت ملی زوجین در طلاق مبارات
- عقدنامه یا قباله ازدواج
- متن توافق‌نامه کتبی طرفین در صورت وجود به خصوص برای طلاق مبارات
- گواهی سلامت یا گواهی پزشکی قانونی در صورت وجود
- وکالت‌نامه محضری در صورت داشتن وکیل
- رسید پرداخت هزینه دادرسی
- گواهی مشاوره خانواده در مواردی که دادگاه الزام کرده است.
هزینه طلاق به دلیل تنفر از شوهر
پرداخت هزینه‌های قانونی و الزامی، شرط شروع و ادامه روند رسیدگی طلاق به دلیل تنفر از شوهر است. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های ثبت ابتدایی پرونده، پیگیری دادرسی و ثبت نهایی طلاق می‌شود. علاوه‌بر این ممکن است مواردی مانند داوری یا حتی وکالت به مجموع هزینه‌ها اضافه شود. در نهایت بدون پرداخت هزینه‌ها، امکان اجرای حکم وجود نخواهد داشت. در ادامه لیستی از هزینه‌های احتمالی این نوع طلاق را ارائه کرده‌ایم:
- هزینه دادرسی
- هزینه ۵ جلسه مشاوره اجباری برای طلاق
- هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
- هزینه افزودن پیوست‌ها و ضمائم به دادخواست
- هزینه داوری در صورت الزام از سوی دادگاه
- هزینه جاری شدن صیغه طلاق
- هزینه ثبت طلاق در دفترخانه رسمی
- هزینه حق‌الوکاله در صورت داشتن وکیل
پرداخت این هزینه‌ها در تمامی مراحل پیگیری الزامی بوده و بدون آن رسیدگی پرونده، متوقف می‌شود. همچنین در مواردی که زن دلایلی غیر از تنفر مانند عسر و حرج، غیبت طولانی شوهر یا استناد به شروط ۱۲گانه ضمن عقد نکاح را در دادخواست خود مطرح می‌کند، برای اثبات آن دلایل ممکن است نیاز به اخذ گواهی پزشکی قانونی، تحقیقات یا جلب نظر کارشناسی داشته باشد.
بی‌شک افزوده شدن این موارد هر یک هزینه‌ای جداگانه به همراه دارد. در نهایت هر مرحله از طلاق ممکن است منجر به افزوده شدن هزینه‌های متفرقه شود.
جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید
نحوه اثبات کراهت زوجه در طلاق به دلیل تنفر
مطابق با قوانین، کراهت و تنفر زن نسبت به همسر به تنهایی و با اعلام زوجه برای صدور حکم طلاق کفایت نمی‌کند. برای پذیرش طلاق به دلیل تنفر از شوهر، این کراهت باید به نحوی مستند و معقول در قالب دلایل محکمه‌پسند و قانونی اثبات شود؛ به ویژه از طریق ارائه مصادیقی که دلالت بر عسر و حرج زوجه داشته باشد.
به عبارتی دیگر صرف ادعای تنفر یا ناراحتی روحی، بدون وجود شواهد و مدارک متقن برای اقناع دادگاه کافی نیست. پس اثبات کراهت به ارائه دلایل و مدارکی نیاز دارد که نشان دهد ادامه زندگی مشترک برای زوجه دشوار یا غیرممکن است.
در رویه قضایی، اثبات کراهت از شوهر در چارچوب دلایل مندرج در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، یعنی دلایل عسر و حرج امکان‌پذیر است. رفتارهایی از سوی مرد که موجب ایجاد نفرت، رنج یا احساس ناامنی برای زن شود، می‌تواند از مصادیق بارز این وضعیت باشد. در صورت نیاز می‌توانید برای اثبات کراهت، از تجربیات و دانش وکیل طلاق زاهدان هم استفاده کنید.
در چنین شرایطی دادگاه با بررسی دلایل و مستندات ارائه شده و در وضعیتی که این تنفر مبنای عقلانی و منطقی داشته یا از دیدگاه قانون‌گذار محکمه‌پسند باشد، حکم به طلاق می‌دهد. در ادامه مهم‌ترین دلایلی که زمینه‌ساز تنفر زوجه از زوج می‌شود و برای اثبات کراهت زن در طلاق مورد پذیرش قرار می‌گیرد را تشریح می‌کنیم:
- ضرب و شتم یا رفتار خشونت‌آمیز مکرر زوج
- اعتیاد زوج به مواد مخدر، مشروبات الکلی، قمار، روابط نامتعارف، فیلم‌های پورن یا هر اعتیاد زیان‌بار دیگر
- عدم پرداخت نفقه یا ترک انفاق بدون عذر موجه قانونی
- غیبت زوج به مدت بیش از ۴ سال بدون اطلاع
- محکومیت قطعی شوهر به حبس ۵ سال یا بیشتر
- ترک زندگی مشترک بدون دلیل موجه
- ابتلای مرد به بیماری‌های صعب‌العلاج یا واگیردار یا جسمی و روانی که استمرار زندگی را دشوار کند.
- شغل نامناسب یا پرخطر که با حیثیت خانوادگی زن در تضاد باشد.
- ازدواج مجدد زوج بدون رضایت زوجه
- رفتارهای تحقیر آمیز یا هتک حیثیت زوجه
نکات حقوقی طلاق به دلیل تنفر از شوهر خود
در نظام حقوقی، طلاق به دلیل تنفر از شوهر از جمله دعاوی پیچیده و سختگیرانه برای زوجه محسوب می‌شود. اثبات این ادعا به تنهایی امکان‌پذیر نیست و باید با دلایل محکمه‌پسند در چارچوب عسر و حرج باشد.
به همین دلیل رسیدگی دقیق قضایی و ارائه مستندات قوی الزامی است و کوچک‌ترین خطای حقوقی یا نقض در تنظیم دادخواست، می‌تواند به رد دعوا منجر شود. در این بخش ما برخی از مهم‌ترین نکات حقوقی در خصوص این موضوع را مرور می‌کنیم:
- ارائه مدارک و مستندات در دادخواست طلاق به دلیل تنفر از شوهر الزامی است. شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی یا حکم کیفری امکان صدور حکم طلاق را تقویت می‌کند.
- کراهت در طلاق خلع و مبارات باید صریح و قابل اثبات باشد و با بذل مالی از سوی زوجه همراه است.
- هر نوع ادعایی از سوی زوجه باید در قالب مستندات در پیوست دادخواست ارائه شود تا قابلیت رسیدگی داشته باشد.
- دادگاه به صرف احساسات یا ناراحتی‌های زودگذر، حکم طلاق صادر نمی‌کند.
- تنفر به تنهایی دلیل قانونی طلاق نیست و باید در قالب عسر و حرج اثبات شود.
- اگر مرد به طلاق رضایت ندهد، پرونده از سوی زن ممکن است ماه‌ها به طول بیانجامد.
- بسیاری از قضات در کشور ما نسبت به ادعای کراهت با سختگیری خاصی برخورد می‌کنند و این موضوع نیز می‌تواند مدت زمان پروسه طلاق را طولانی‌تر کند.
طرح دعوای طلاق بر مبنای کراهت زوجه از جمله موضوعاتی است که به لحاظ حقوقی پیچیدگی‌های خاصی دارد؛ اما وکیل متخصص در این حوزه با اشراف به رویه قضایی، مواد قانونی، چگونگی تنظیم دادخواست و نحوه ارائه مستندات، می‌تواند شانس موفقیت زوجه را افزایش دهد.
کمک گرفتن از بهترین وکیل تهران مانع از تضییع حقوق مالی و حضانتی زن می‌شود و روند دادرسی را تسریع می‌کند. پس می‌توانید از مشاوره حقوقی و همراهی یک وکیل متخصص در این مسیر بهره‌مند شوید.
با توجه به آن‌چه گفته شد، طلاق به دلیل تنفر از شوهر مسیری سخت دارد، اما امکان‌پذیر است؛ مشروط به این‌که دلایل محکمه‌پسند دیگری نیز به این دلیل اضافه شود. ما در این صفحه بررسی کردیم که چنین طلاقی چگونه محقق می‌شود، چه شرایطی دارد و چه نکات قانونی و حقوقی باید برای آن رعایت شود. همچنین از نحوه اثبات کراهت زوجه در طلاق، چگونگی اعتبار آن در دادگاه و مدارک لازم در این خصوص، اطلاعاتی را با شما به اشتراک گذاشتیم. در پایان نیز ضمن تشریح هزینه این نوع طلاق و بررسی مراحل آن، مهم‌ترین نکات حقوقی پیرامون این مبحث را توضیح دادیم.
اگر درگیر با چنین موضوعی هستید، فراموش نکنید که کمک گرفتن از وکیل خانواده تهران بهترین پیشنهاد و راه‌کاری نجات‌بخش است. امیدواریم که این نوشتار در شفاف‌سازی ابهامات این موضوع کمک کرده باشد.
