ثبت ازدواج موقت یا صیغه
لازم به‌بیان می‌باشد که به‌استناد مفاد ماده ۲۰ قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، عقد ازدواج دائم، الزاما باید به ثبت برسد. این ماده به صراحت بیان می‌نماید که ثبت ازدواج دائم، فسخ آن، انجام طلاق، رجوع به همسر و اعلام بطلان ازدواج یا طلاق الزامی می‌باشد. و چنان‌چه ازدواج دائم به ثبت نرسد، برای زوج مجازات حبس تعیین گردیده است. اما ثبت عقد ازدواج موقت در دفترخانه‌ی رسمی، اساسا الزامی نبوده مگر در شرایطی خاص.
شرایط و موارد الزام به ثبت ازدواج موقت یا صیغه
اصلی ترین شرایط و موارد الزام به ثبت ازدواج موقت یا صیغه به شرح ذیل است:
- موافقت طرفین: در صورتی که هر دو طرف توافق نموده باشند که ازدواج موقتشان به ثبت رسمی برسد، ثبت آن در محضر الزامی می‌باشد.
- شرط ضمن عقد: در بعضی از موارد طرفین در ضمن عقد موقت شرط می‌کنند که ازدواج موقت آنها به ثبت برسد. این مورد نیز برابر قانون از شروط الزام ثبت عقد ازدواج موقت در دفترخانه یا محضر می‌باشد.
- باردارشدن زوجه: این مورد زمانی است که زوجه در طول ازدواج موقت حامله شود. در این شرایط زوجه باید به‌عنوان مادر برای ثبت هویت فرزندش شناسنامه دریافت کند. لذا این مورد نیز ایجاب می‌نماید که ازدواج موقت طرفین در دفترخانه به ثبت برسد.
بدیهی‌است ثبت ازدواج موقت در دفاتر رسمی، از نظر قانونی دارای اعتبار بیشتری خواهد بود و در موارد اختلافات احتمالی، قابل استناد است.
شرایط ثبت صیغه موقت برای آقایان
برابر قوانین مربوطه و شرع، ازدواج موقت برای مردان متاهل، ایرادی نداشته و مرد می‌تواند با وجود متاهل بودن اقدام به ازدواج موقت نماید.
اما در واقع فلسفه‌ی اصلی ازدواج موقت این است که اگر فردی به سن ازدواج رسیده باشد ولی به هر دلیل ازدواج نکرده است، بتواند بوسیله‌ی ازدواج موقت نیازهای مشروع خود را برطرف نماید.
واضح است که ضایع نمودن حقوق همسر اول، به جهت نفس ازدواج موقت نیست، بلکه اعمال منفی مرد موجب نارضایتی همسر اول می‌شود. طبق قانون نیز ازدواج موقت برای مردان متاهل جرم محسوب نمی‌شود و مشکلی ایجاد نمی‌کند.
به موجب مفاد ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده، مرد نمی‌تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند، مگر در موارد زیر:
- تمکین نکردن زن از شوهر
- توانایی نداشتن همسر اول به انجام وظایف زناشویی
- کسب رضایت از همسر اول
- محکوم شدن زن برابر بند ۸ ماده ۸
- مبتلا بودن زن به دیوانگی یا بیماری‌های صعب‌العلاج موضوع بندهای ۵ و ۶ ماده ۸
- مبتلا بودن زن به هر نوع اعتیاد مضر برابر بند ۹ ماده ۸
- ترک زندگی مشترک از سوی زن
- غیبت و مفقودالاثر شدن زن
- نازا بودن زن
شرایط ثبت صیغه موقت برای خانم‌ها
از جمله مهم‌ترین موارد الزام به ثبت عقد ازدواج موقت بانوان در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق این است که در طول زمانی که خانم در عقد صیغه‌ی موقت آقا قرار دارد باردار شود. که در این‌صورت برای گرفتن شناسنامه و مدارک هویتی فرزند خویش نیاز به مدارک ثبتی مستند و رسمی دارد.
از دیگر موارد خاص در خصوص ثبت صیغه موقت برای بانوان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- هرگاه دختری بکارتش به واسطه شوهر کردن از بین رفته باشد، در این‌صورت اجازه پدر و جد پدری برای ازدواج وی لازم نیست. اما اگر بکارت او به واسطۀ وطى به شبهه یا زنا از دست رفته باشد، این شخص بنا بر احتیاط مستحب باید اجازه بگیرد.
- دختری که به دلیل وقوع حادثه غیر باکره شده باشد، در حکم باکره است و ازدواج وی باید با اجازه پدر و جد پدری باشد.
- باید بدانیم که صیغه نمودن دختر باکره از نظر قانون دارای شرایط خاصی است و به‌طور کلی نکاح با دختر باکره عقد دائم محسوب می‌شود. بر اساس یک قانون کلی ازدواج دختر باکره چه به‌صورت دائم و چه به‌صورت صیغه فقط با رضایت پدر امکان‌پذیر است. به‌بیان دیگر دختر باکره نمی‌تواند بدون اجازه پدر یا جد پدری ازدواج کند.
الزام به ثبت ازدواج موقت
همان‌طور که قبلا توضیح دادیم، در حالت کلی ثبت نکاح موقت یا صیغه از نظر قانونی الزام نداشته و در نتیجه ضمانت اجرایی خاصی نیز برای عدم ثبت عقد ازدواج موقت در قانون در نظر گرفته نشده است.
با این حال، در پاره‌ای موارد استثنایی و برابر مفاد ماده ۲۱ قانون حمایت از خانواده، ثبت ازدواج موقت نیز اجباری بوده و بنابراین حکم قانون در این موارد، الزام به ثبت ازدواج موقت می‌باشد.
موارد الزام به ثبت ازدواج موقت مطابق ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده عبارتند از:
- در مواردی که در مدت ازدواج موقت، زوجه باردار شود.
- در صورتی که ثبت عقد موقت به‌صورت شرط ضمن صیغه عقد موقت قید شود.
- در صورتی که طرفین پس از ازدواج موقت در مورد ثبت عقد موقت توافق نمایند.
ضمنا در مواردی که قانون الزام به ثبت ازدواج موقت وجود داشته باشد این تکلیف بر عهده زوج قرار می گیرد.
بنابراین، ثبت عقد ازدواج موقت در شناسنامه‌ی طرفین، اجباری نمی‌باشد. مگر در سه حالتی که نام برده شد. لذا در صورت احراز هر یک از موارد سه گانه‌ی فوق، ثبت ازدواج موقت در شناسنامه و دفتر ازدواج رسمی، الزامی بوده و در صورت عدم ثبت، زوج برابر قانون به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت مواجه می‌شود.
صیغه موقت را کجا انجام دهیم؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که زوجین می‌توانند به دفاتر رسمی ازدواج و طلاق تحت نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه کنند. دفاتر مذکور در تمامی شهرهای کشور دائر بوده و با ارائه‌ی مدارک لازم مانند کارت ملی، شناسنامه و گواهی عدم منع ازدواج، صیغه نامه‌ی مربوطه را به‌صورت رسمی ثبت می‌کنند. بدیهی‌است که این روش مطمئن‌ترین راه برای ثبت قانونی عقد ازدواج موقت زوجین محسوب می‌شود.
اما در صورت عدم دسترسی به دفترخانه و یا تمایل زوجین به انعقاد سریع‌تر صیغه، برخی موسسات حقوقی و شرعی معتبر نیز با رعایت شرایط شرعی و قانونی، امکان خواندن صیغه را فراهم می‌کنند.
ضمن اینکه خود زوجین هم می‌توانند با قرائت متن عربی صیغه عقد موقت و تعیین مدت زمان عقد و مهریه معلوم، به انجام این امر مبادرت نمایند. با این حال توصیه می‌کنیم حتی در این موارد نیز برای ثبت رسمی به دفترخانه مراجعه کنید تا در آتی از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری گردد.
لازم به‌ذکر است که اجرای صیغه‌ی عقد موقت در اماکن مذهبی مانند مساجد یا حرم‌ها نیز به‌صورت شرعی خوانده می‌شود، اما این نوع ازدواج‌ها نیز اگر در دفترخانه رسمی ثبت نشوند، فاقد اعتبار قانونی هستند.
بنابراین بهترین کار این‌است که حتما به دفاتر رسمی مراجعه کنید تا هم از نظر شرعی و هم از جنبه‌ی حقوقی عقد موقت شما متقن و معتبر باشد.
ثبت صیغه موقت در دفترخانه
در نظام حقوقی ایران ثبت صیغه‌نامه به‌صورت رسمی در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق انجام می‌شود. برخلاف ازدواج دائم که ثبت آن الزامی است درخواست صیغه موقت و الزام به ثبت آن تنها در موارد خاصی مانند توافق بر سر مهریه، بارداری زوجه و یا درخواست زوجین اجباری می‌شود. لذا در این شرایط صیغه‌نامه در سامانه ثبت احوال نیز درج شده و دارای اعتبار قانونی خواهد بود.
مدارک لازم برای ثبت صیغه و ازدواج موقت
- شناسنامه عکس‌دار و کارت ملی زوج به‌انضمام کارت ملی وی
- شناسنامه عکس‌دار و کارت ملی زوجه به همراه فتوکپی
- دو قطعه عکس ۳ در ۴ زوج
- دو قطعه عکس ۳ در ۴ زوجه
- شناسنامه و کارت ملی پدر دختر باکره
- گواهی فوت پدر در صورت باکره بودن دختر
- گواهی فوت همسر سابق زن در صورت بیوه بودن
هزینه ثبت صیغه عقد موقت در دفترخانه
بر طبق تعرفه‌ی جدید دفاتر ثبت و اسناد رسمی عقد و ازدواج، هزینه‌ی محضر برای ثبت عقد ازدواج دائم و موقت در سال جاری حدود ۲۰ میلیون ریال می‌باشد. لازم به‌ذکر است که مبلغ یاد شده فقط شامل هزینه‌ی ثبت ازدواج در دفترخانه گردیده و هزینه‌های جانبی مانند جشن عروسی و هدایا را شامل نمی‌شود.
سامانه ثبت آنلاین ازدواج موقت
یکی از سامانه‌های معتبر و رسمی کشور در خصوص ثبت آنلاین ازدواج موقت که زیر مجموعه‌ی سازمان ثبت احوال می‌باشد، سامانه‌ی ( ثبت من ) است. این سامانه با آدرس اینترنتی (my.ssaa.ir ) از سوی سازمان ثبت احوال کشور راه اندازی شده و افراد واجد شرایط می‌توانند پس از ورود و ایجاد حساب کاربری مربوط به خود در این سامانه نسبت به استعلام برخی موارد از جمله ازدواج اقدام کنند. برای ثبت نام و ورود به سامانه‌های مذکور شما باید خط موبایل به نام خودتان و کد ملی خویش را در اختیار داشته باشید.
لازم به‌ذکر است که صیغه‌نامه‌ی آنلاین مشخصات و مزایایی به‌شرح زیر دارد:
- صدور صیغه‌نامه به‌صورت غیر حضوری انجام می‌شود
- کاملا قانونی و شرعی می‌باشد
- دارای دفترچه کاغذی می‌باشد
- دارای هولوگرام رسمی می‌باشد
- حاوی مهر برجسته است
- قابل ارائه به مراکز دولتی، قضایی، اماکن اقامتی و تفریحی است
- امکان ارسال به محل زوجین را داراست
مراکز صدور صیغه نامه آنلاین، دارای محاسن متعددی می‌باشند. از جمله محاسن مراجعه به این موسسات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- به صورت کاملا قانونی و شرعی می‌باشند.
- اکثرا بدون تعطیلی و در ۷ روز هفته فعالیت دارند.
- غالبا در تمام ساعات شبانه روز فعال می‌باشند.
- امکان مشاوره با عاقدین شرعی قبل از صدور صیغه‌نامه وجود خواهد داشت.
- قابل ارائه به مراکز دولتی و قضایی می‌باشد.
- اعزام عاقد شرعی و کارشناس حقوقی به محل
- امکان ثبت در محضر رسمی ازدواج
- امکان صدور برای اتباع غیر ایرانی نیز وجود خواهد داشت.
نحوه صدور آنلاین صیغه‌نامه نیز به‌این صورت است که:
ابتدا باید اقدام به فراهم نمودن و ارسال مدارک مورد نیاز زیر جهت صدور صیغه نامه آنلاین به سایت مربوطه نمایید.
مدارک مورد نیاز جهت صیغه نامه آنلاین
- ارسال فایل عکس زوجین
- ارسال فایل PDF شناسنامه و کارت ملی مرد
- ارسال فایل PDF شناسنامه و کارت ملی زن
- ارسال شناسنامه و کارت ملی پدر دختر در صورت باکره بودن و یا وکالت محضری به‌صورت PDF
- ارسال گواهی فوت همسر در صورت بیوه بودن زن به‌صورت PDF
- ارسال سند طلاق در صورت مطلقه بودن زوجه به‌صورت PDF
برای صدور آنلاین صیغه‌نامه نیاز به تحقق شرایط صدور صیغه‌نامه به شرح زیر می‌باشید:
- طرفین رضایت قلبی داشته باشند.
- مدت صیغه مشخص باشد.
- مقدار و ماهیت مهریه کاملا معلوم باشد.
- زن و مرد عاقل و بالغ باشند.
- زن در محرمیت فرد دیگری نباشد.
- مدارک ذکر شده به‌طور کامل ارسال شده باشد.
اینک توصیه‌های مهم قبل از صدور صیغه نامه آنلاین را برایتان بیان می‌کنیم:
- انتخاب موسسه معتبر و رسمی
- اطلاع کامل از شرایط صیغه موقت
- مشاوره حقوقی پیش از صدور صیغه‌نامه
- توافق دو طرفه بر سر مهریه و مدت صیغه
- این کار را با رضایت قبلی انجام دهید.
- مدارک مورد نیاز را از پیش تهیه کرده باشید
لازم به‌ذکر است که متوجه باشید که در صورت باردار شدن زوجه، عقد موقت باید به‌صورت دائم ثبت شود.
مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج موقت
با توجه به‌مواردی که بیان نمودیم برایتان محرز گردید که مسئولیت عدم ثبت واقعه ازدواج بر عهده زوج می‌باشد که در صورت بی‌توجهی و نادیده گرفتن آن، در قانون مجازات‌هایی برای زوج پیش‌بینی گردیده و اعمال خواهد شد.
باید بدانید که در حالت کلی قانون‌گذار تفاوتی بین مجازات عدم ثبت عقد ازدواج دائم و موقت در نظر نگرفته است. مجازات عدم ثبت واقعه ازدواج دائم و موقت به‌شرح زیر است:
- برابر قانون جدای از اینکه شخص ملزم به ثبت رسمی واقعه‌ی عقد ازدواج خود می‌شود، مضافا اعمال مجازات نیز خواهد شد.
- مجازات زوج حبس تعزیری درجه هفتم یعنی ۹۱ روز تا شش ماه بوده و جزای نقدی که برای وی در نظر گرفته خواهد شد از مبلغ ۲۴ الی ۵۰ میلیون تومان متغیر می‌باشد.
ثبت صیغه موقت در شناسنامه
اهمیت ثبت صیغه‌نامه در دفاتر رسمی ازدواج خصوصا در موارد مهمی از قبیل اثبات رابطه محرمیت زوجین، تعیین مهریه، و نیز حل اختلافات احتمالی در آینده مشهود می‌گردد. واضح است که بدون ثبت رسمی، هیچ‌یک از حقوق و تعهدات ناشی از ازدواج موقت قابل استناد رسمی در مراجع قضایی نخواهد بود.
در پاسخ به این سوال که آیا صیغه نامه در جایی ثبت می‌شود؟ باید بگوییم که تنها درصورتی که عقد موقت در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت رسیده باشد، صیغه‌نامه رسما ثبت شده و درصورت لزوم قابل استناد قانونی می‌باشد.
اما در حالت عادی که ازدواج موقت توسط خود طرفین و یا عاقد شرعی انجام می‌پذیرد، در شناسنامه‌ی زوجین ثبت نشده و سند نکاح هم صادر نمی‌شود و نیازی هم به حضور شهود نخواهد بود. توجه داشته باشید که اثبات ازدواج موقت توسط صیغه نامه‌ای که عاقد ارائه می‌کند، امکان‌پذیر بوده و این قوانین در صیغه ۹۹ ساله هم صدق می‌کنند.
نکات و توصیه‌های مهم حقوقی کجا صیغه موقت کنیم
در این قسمت به برخی نکات مهم حقوقی در رابطه با صیغه و ازدواج موقت اشاره نمودیم:
- بدانیم که چنان‌چه صیغه عقد موقت به‌صورت کاملا صحیح و شرعی ولی خارج از دفترخانه توسط زوجین خوانده شود، عقد ازدواج موقت ایشان از نظر شرعی معتبر بوده ولی فاقد وجاهت قانونی خواهد بود.
- برای منعقد شدن صیغه عقد موقت، زوجین می‌توانند به‌صورت غیررسمی (خواندن صیغه شرعی) و هم از طریق دفاتر رسمی ازدواج اقدام نمایند.
- عمده اختلافات ناشی از ازدواج‌های موقت، به خاطر عدم ثبت رسمی این قراردادها ایجاد می‌شود. لذا اهمیت ثبت عقد ازدواج موقت در جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی در آتی واضح و مبرهن است.
- پیشنهاد ما به شما این‌است که بسیار بجاست که با یک وکیل خوب اقدام به صیغه موقت نمایید.
- در موارد بروز اختلاف بین زوجین، دادگاه فقط با استناد به صیغه نامه ثبت شده در دفترخانه رسمی می‌تواند به موضوع رسیدگی نماید. فلذا اگر صیغه موقت به صورت غیررسمی انجام داده‌اید، توصیه می کنیم که حتماً برای ثبت رسمی آن اقدام نمایید.
- بدیهی‌است اگر صیغه‌نامه ثبت رسمی شود، از حقوق زوجه در خصوص مهریه و نفقه پشتیبانی می‌کند و از حقوق زوج نیز در برابر ادعاهای نادرست زوجه حفاظت می‌نماید. ثبت رسمی این موضوع خصوصا در مواردی از قبیل بارداری و یا پرداخت مهریه‌های سنگین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاینارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاین
با توجه به‌اهمیت موضوع ثبت ازدواج موقت یا صیغه، ما در این مقاله عناوین مهمی از قبیل کجا صیغه موقت کنیم- آیا صیغه‌نامه جایی ثبت می‌شود-دلایل الزام به ثبت ازدواج موقت- نحوه ثبت ازدواج موقت در شناسنامه مطابق مواد قانونی- ثبت آنلاین ازدواج موقت و مدارک و شرایط مربوطه- شرایط زوج و زوجه برای انجام عقد موقت و موارد مرتبط زیادی را مورد بررسی قرار داده و امیدواریم برای شما عزیزان همراه مثمر ثمر بوده باشد.
