حق طلاق برای زن خوب است یا بد؟
در عصر حاضر اندیشه برابری مرد و زن در میان افراد جامعه گسترش یافته است. در همین راستا شاید طلاق از طرف مرد، یک طرفه و به سود زوج بنظر بیاید. لذا در مواردی زوجه برای ایجاد برابری در نظر خویش، در اول عقد ازدواج خواستار داشتن حق طلاق می‌گردد.
البته باید بدانیم که داشتن حق طلاق از سوی زوجه به این معنا نیست که این حق از زوج گرفته شده است. از سوی دیگر بخشش مهریه از طرف زوجه در ازای داشتن حق طلاق، شاید تصمیم مناسبی برای بانوان باشد. طبیعی است که در این‌صورت در صورت جدایی احتمالی زوجین، مرد از لحاظ مالی و پرداخت مهریه دچار عسر و حرج نشده و نگرانی‌های مرتبط با این موضوع دیگر وجود نخواهد داشت.
ارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاینارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاین
مقایسه حق طلاق با مهریه
برای قیاس منطقی در خصوص موضوع فوق، کافی‌است که با تعریف مهریه و حق طلاق آشنا شوید. به تعریف ساده، طلاق، حقی است که در متن سند ازدواج و یا وکالت‌نامه از طرف زوج به زوجه تعلق می‌گیرد تا زوجه قادر باشد که در صورت لزوم، خویش را مطلقه سازد.
در نقطه‌ی مقابل مهریه عبارت است از تعیین مبلغ مالی که با جاری شدن عقد ازدواج دایم و یا صیغه‌ی موقت، به زوجه تعلق می‌گیرد و زوجه می‌تواند، هر زمان که بخواهد آن را متصرف شده و یا طلب نماید. این موضوع یک چالش تصمیم‌گیری برای زوجین در ابتدای ازدواج است که داشتن حق طلاق را انتخاب کنند یا دریافت مهریه.
مزایای حق طلاق در برابر مهریه
در خصوص مزیت حق طلاق، برخی از بانوان با مشاهده‌ی موارد ناخوشایند در زندگی معدودی از زوجین و با اندیشه و نگرانی از اینکه نتوانند در صورت بروز مشکلات حاد و لاینحل در زندگی مشترک، از همسر خویش جدا شوند، داشتن حق طلاق را ترجیح می‌دهند.
در نقطه‌ی مقابل شاید آقایان هم برای ایجاد برابری در این خصوص تقاضای بخشیدن مهریه از سوی زوجه را داشته باشند. اما برای انتخاب بین این دو گزینه لازم است سنجیده و با شناخت عمیق و ازدواج بر مبنای معیارهای فرهنگ شرعی و عرفی ازدواج نموده و به تعهدات خویش پایبند باشید.
از جمله مزیت‌های داشتن حق طلاق برای زوجه این است که در صورت مواجهه با شرایط سخت و غیر قابل تغییر در زندگی با زوج، با نگرانی و مشکلات کمتری نسبت به جدایی از زوج اقدام نموده و اصطلاحا طلاق بگیرد. البته لازم به‌ذکر است که استفاده از این مزیت در صورتی است که وکالت به زوجه به‌طور مطلق بوده و هیچ شروط خاصی در متن آن لحاظ نشده باشد.
از دیگر مزایای داشتن حق طلاق برای زوجه این است که زوجه می‌تواند بدون نیاز به اثبات شروط لازمه برای تحقق عسر و حرج در زندگی مشترک و همچنین بدون نیاز به حضور زوج، خویش را مطلقه نموده و یا در صورت داشتن حق توکیل، این مورد را از طریق وکیل خویش انجام دهد. بدیهی است در این شرایط مراحل جدایی زوجه از زوج حائز زمان کمتری بوده و با نگرانی، مشکلات زیاد، آسیبهای روحی و اجتماعی همراه نخواهد بود.
مزایای مهریه در برابر حق طلاق
در عرف عامیانه به نظر اکثر آقایان اگر در زندگی زناشویی عشق و علاقه حاکم باشد نیاز به تعیین مهریه نمی‌باشد! اما با توجه به تصریح شرع اسلام در خصوص تعیین مهریه و نیز نگاهی عاقلانه به این مقوله متوجه می‌شویم که اگر مهریه وجود نداشته باشد، شرایط برای جدایی زوجین بسیار آسان‌تر بوده و این مورد می‌تواند با بروز کمترین و کوچک‌ترین موارد اختلاف فرهنگی- رفتاری- تربیتی- سلیقه‌ای، مشکلات زندگی، تحریک اطرافیان مغرض و حتی عدم پای‌بندی به کانون مقدس خانواده از طرف زوجین، باعث تخریب زود هنگام کانون مقدس خانواده‌ها بدون تلاش موثر، فداکاری و دلسوزی زوجین برای برطرف نمودن انواع این موارد، باشد.
در این راستا باید به این نکته هم اشاره نمود که بعضی از بانوان که کمتر از یک شیاد و کلاه‌بردار نیستند، با دریافت مهریه و حق طلاق به صورت توام، فقط به نیت دست‌یابی به مال و اموال تن به ازدواج داده و با در اختیار داشتن حق طلاق نیز به راحتی مهریه‌ی خویش را گرفته و همچنین از همسر خویش هم جدا می‌شوند.
لذا شاید بهتر باشد به آقایان توصیه نماییم که اگر تصمیم به دادن حق طلاق به همسر خود و همچنین تعیین مهریه را دارند، ضمن داشتن شناخت عمیق از همسر خود، میزان مهریه را نیز منطقی و معقول تعیین نمایند.
از سوی دیگر در عرف و فرهنگ سنتی ایران، زوج مسئولیت تامین مالی خانواده را بر عهده داشته و با هر میزان تملک مالی تنها پرداخت نفقه و حق و حقوق زوجه برای وی کافی بوده و سایر دارایی‌ها و اموال زوج برای خود اوست.
لذا در معدود موارد و به‌ندرت زوج می‌تواند پس از سال‌ها زندگی مشترک، زوجه را بدون در نظر گرفتن حق و حقوق خاصی طلاق دهد. لذا حق مهریه به زوجه کمک می‌کند تا در صورت وقوع این مورد بعد از گذشت سال‌ها، حداقل بتواند زندگی مجددی را برای خود فراهم سازد.
لازم به‌ذکر است که این موضوع از نظر شرع و عرف محکوم و مردود بوده و ندرتا اتفاق می‌افتد. ضمنا تعیین مهریه موجب می‌شود که در صورت فوت زوج، مهریه‌ی تعیین شده برای زوجه به‌عنوان بدهی‌های زوج به زوجه منظور گردیده و به میزان آن از مال و اموال زوج به همسر وی رسیده تا زوجه بتواند از عهده امرار زندگی خود برآید.
بهترین گزینه در خصوص موضوع حق طلاق و تعیین مهریه و سایر موارد مربوطه توجه عمیق به آموزه‌های اسلام و قرآن بوده و زوجین باید در تمام جهات مادی و معنوی به نقطه اشتراک رسیده و بنای زندگی را بر مبنای احترام، محبت، گذشت، تلاش و درک متقابل بنا نمایند تا تداوم زندگی زناشویی ایشان تضمین گردد.
نکات حقوقی حق طلاق و مهریه
- چنان‌چه زوجه حق طلاق و جدایی رسمی داشته باشد، می‌تواند بدون حضور زوج کلیه‌ی مراحل مربوطه را انجام دهد. بدیهی‌است که این پروسه با بهره‌مندی از بهترین وکیل مهریه تهران به‌صورت غیر حضوری و در طی مدت زمان کوتاه‌تری نیز قابل اقدام است.
- بر اساس مفاد قانون مدنی، اگر زوجه فاقد حق طلاق باشد، به‌منظور جدایی از زوج باید دلایل و مدارک مستند و مستدل خویش دال بر احراز شروط ۱۲ گانه عقد نکاح را داشته باشد. لذا زمانی که زوج به زوجه حق طلاق را واگذار می‌نماید، این امر به‌این معنا است که زوجه می‌تواند بدون اثبات شروط ذکر شده در مفاد قانون، عقد ازدواج خویش را ابطال و از زوج جدا شود.
- اگر دادن حق طلاق از طرف زوج به زوجه بدون ذکر بخشش مهریه‌ی زوجه به زوج از طرف وی صورت گرفته باشد، در این حالت زوجه اختیار دارد تا بدون بخشیدن مهریه طلاق خود از زوجه را انجام دهد. در این صورت وکالت‌نامه‌ی تنظیم شده صرفاً به زوجه این حق را می‌دهد که در دادگاه از طرف زوج، درخواست طلاق نماید و موضوع مهریه در این مقوله تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت. لذا در این حالت پس از جدایی، زوجه کماکان خواهد توانست مهریه‌ی خویش را مطالبه نماید و این حق از او سلب نخواهد شد.
- در پاره‌ای از موارد، وکالت‌نامه طوری تنظیم می‌شود که زوجه در مقابل داشتن حق طلاق، مهریه خویش را به زوج هبه نماید. تنظیم این نوع وکالت‌نامه عموما در شرایطی که زوجه مایل به جدایی بوده و می‌خواهد در صورت لزوم بدون مشاجرات و کشمکش‌های مرتبط با مباحث مالی از همسر خویش جدا شود، استفاده می‌شود. لازم به یادآوری‌است که‌در چنین حالتی، متن وکالت‌نامه‌ی تنظیمی باید صریحا به بخشیدن مهریه و یا سایرتوافقات مالی بین زوجین اشاره نماید تا در آتی مشکلات حقوقی غیرمنتظره‌ای در خصوص جدایی زوجین از یکدیگر بروز نکند.
باید بدانیم که هر دو محتوای مفاد قانون مهریه و حق طلاق با نیت پشتیبانی از بانوان و تضمین ادای حقوق حقه‌ی آنها در طول زندگی زناشویی تصریح شده‌اند، اما هر یک از این موارد نیز با مشکلات، چالش‌های خاص خود و موارد قانونی مربوطه همراه می‌باشند. لذا تعیین مهریه به‌عنوان یک منبع حمایت مالی و تضمین امنیت اقتصادی برای بانوان می‌تواند برای ایشان متضمن حصول اطمینان خاطر و حمایت مالی در مواقع خاص و بحرانی از قبیل جدایی و یا درگذشت زوج باشد.
از سویی لزوم توجه به این نکته حایز اهمیت است که تعیین نمودن مهریه‌های زیاد و غیرمنطقی چه بسا موجب ایجاد مشکلات حقوقی و مالی موثر برای طرفین گردیده و حتی در پاره‌ای از موارد به‌عنوان اهرمی برای ایجاد فشار و داشتن کنترل در روابط زناشویی استفاده شود. از طرف دیگر، دادن حق طلاق به زوجه این امکان را به وی می‌دهد تا در صورت عدم رضایت از زندگی مشترک و یا مواجهه با مشکلات جدی و لاینحل، به زندگی مشترک و زناشویی خویش خاتمه دهد.
در جمع‌بندی و خلاصه‌ی مبحث مهریه و حق طلاق باید گفت که ایجاد تعادل منطقی و اتفاق‌نظر در خصوص مهریه و حق طلاق و نیز تعامل طرفین در طول زندگی مشترک، توام با فرهنگ‌سازی مناسب عرفی در جامعه و انجام اصلاحات قانونی در خصوص تعابیر و استفاده از موارد فوق توسط قانونگذار، می تواند به بهبود روابط زناشویی زوجین و برقراری عدالت بین طرفین و عدم تبعیض جنسیتی کمک شایانی نماید.
چه بسا انتخاب آگاهانه و عقلانی طرفین بر مبنای معیارهای شرعی و عرفی به‌جای انتخاب یکی از دو گزینه‌ی فوق، راه حل مناسب‌تری برای بقای زندگی مشترک زوجین بوده و در کنار آن ایجاد بستری مناسب برای طرفین از سوی قانونگذار که در آن طرفین از هر دو گزینه‌ی فوق به‌صورت یکسان و متناسب و نیز هماهنگ استفاده نموده و همگان به حقوق حقه و نیازهای مختلف خویش دست یابند، پاسخ مناسبی به این مقوله باشد.
