طلاق از طرف مرد
با این‌که در ایران درخواست طلاق از طرف مرد به نسبت زن با آزادی بیشتری همراه است؛ اما به دلیل افزایش آمار طلاق در سال‌های گذشته، قانون‌گذار محدودیت‌ها و مراحلی را برای این کار در نظر گرفته تا کمی زمان‌بر و سخت‌تر باشد.
قوانین درخواست طلاق از طرف زوج با استنباط از ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی وضع شده که در آن، اختیار طلاق را بدون نیاز به دلیل و اثبات خاصی برای مرد می‌داند. با وجود اعتراض زنان و حقوق‌دانان نیز تاکنون هیچ تغییری در این ماده قانونی اعمال نشده است.
به طور کلی طلاق یا به صورت توافقی یا با درخواست یکی از زوجین انجام می‌گیرد. در طلاق توافقی، زن و مرد بر سر تمامی مسائل توافق می‌کنند و در روندی ساده و سریع‌تر جدا می‌شوند؛ در غیر این صورت یکی از طرفین درخواست طلاق می‌دهد.
در ایران، قوانین طلاق به درخواست مرد، تنها برای عقد دائم وضع شده‌اند و زوجیت در صیغه موقت با به پایان رسیدن مدت صیغه یا بخشیدن مدت باقیمانده به اتمام می‌رسد.
با وجود این‌که مرد بر اساس قانون حق طلاق دارد؛ اما باید تمامی مطالبات، تعهدات مالی و حقوق زن را پرداخت کند. ضمن این‌که مطابق با همین قوانین، شرایط و مراحل تعریف شده‌ای برای درخواست طلاق از طرف مرد وجود دارد که باید رعایت شوند.
بنابراین بدون رعایت ضوابط موجود، ممکن است درخواست مرد برای طلاق از سوی دادگاه رد شود. به همین جهت، استفاده از مشاوره حقوقی بهترین وکیل تهران، بسیار مهم است.
قانون جدید طلاق از طرف مرد
با سوءاستفاده‌ها از ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و ضربه به بنیان خانواده، قانون‌گذار اصلاحات جدید قانون حمایت خانواده را در سال ۱۳۹۱ تصویب کرد. در این تغییرات با توجه به مواد ۲۴ تا ۳۹ این قانون، شرایط طلاق از طرف مرد، مراحل آن و نحوه اجرای حکم طلاق یک‌طرفه بررسی می‌شود.
در اصلاحات جدید رعایت شرایط و ضوابط و الزام مرد به پرداخت کامل حقوق مالی زن قبل از ثبت طلاق اعمال شده تا با ایجاد محدودیت‌ها، این قانون دیگر یک جانبه نباشد؛ علاوه‌بر این خلاف گذشته که مرد می‌توانست تنها با ۲ شاهد دستور طلاق از دادگاه بگیرد، گذراندن مراحل اجباری برای صدور حکم طلاق الزامی شده است.
شرایط لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد
درخواست طلاق از طرف مرد منوط به رعایت شروط لازم و مقررات آن است. همچنین مرد باید بتواند حقوق و تکالیف خود را اعمال کند. از مهم‌ترین این شروط می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مرد باید مهریه زن را پرداخت کند.
- مرد باید اهلیت داشته باشد؛ یعنی عاقل و بالغ باشد.
- مرد باید شرایط قانونی برای ازدواج را داشته باشد.
- مرد باید رشیده باشد؛ یعنی توانایی اداره امور مالی خود را داشته باشد.
- مرد باید قاصد و مختار باشد؛ یعنی با اراده خود و بدون اجبار اقدام کند.
- مرد باید دیگر تعهدات مالی مانند نفقه معوقه و اجرت‌المثل ایام زناشویی بر حسب سنوات زندگی مشترک را پرداخت کند.
مدارک لازم برای طلاق از طرف مرد
برای درخواست طلاق از طرف مرد مدارک هویتی و اسناد ازدواج، الزامی است. همچنین دیگر مستندات لازم برای تکمیل دادخواست باید ضمیمه شوند. از مدارک لازم در این خصوص می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- مدارک هویتی مرد (شناسنامه و کارت ملی)
- اصل سند ازدواج (عقدنامه یا رونوشت آن)
- گواهی عدم امکان سازش
- گواهی عدم بارداری زن
- گواهی بکارت زن از پزشکی قانونی (در صورت ادعا به دوشیزه بودن زن)
مراحل طلاق از طرف مرد
خلاف تصور عمومی طلاق از طرف مرد بدون گذراندن مراحل آن ممکن نیست؛ به عبارتی تا زمانی که رای دادگاه نباشد، امکان اجرای صیغه طلاق و صدور طلاق‌نامه وجود ندارد. در ادامه به بررسی مراحل طلاق به درخواست مرد می‌پردازیم:
- طرح دادخواست طلاق در دادگاه خانواده: اولین قدم، تنظیم دادخواست طلاق مبنی بر صدور گواهی عدم امکان سازش و ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.
- رسیدگی به دادخواست در دادگاه خانواده: بعد از ثبت دادخواست، پرونده جهت رسیدگی به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع می‌شود.
- معرفی داور از سوی طرفین: در بسیاری از پرونده‌ها، داورانی از طرف زوجین تعیین می‌شوند تا راه‌کارهایی را برای حل اختلاف و صلح و سازش، پیشنهاد دهند.
- پرداخت تمامی حقوق مالی زن: در صورتی که مداخله داوران و پیشنهادات دادگاه برای صلح و سازش اثرگذار نباشد، زوج موظف است تمامی حقوق مالی زوجه اعم از مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و تنصیف دارایی را پرداخت کند. در صورت تمایل، می توانید از تجربیات و دانش بهترین وکیل مهریه تهران، استفاده کنید.
- صدور رای طلاق (گواهی عدم امکان سازش) توسط دادگاه: بعد از مراحل گفته شده و پرداخت حقوق زوجه، دادگاه گواهی عدم امکان سازش و رای خود را با اعتبار ۳ ماهه، صادر می‌کند.
- ثبت در دفترخانه رسمی طلاق و اجرای صیغه طلاق: زوجین با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و رای دادگاه، ۳ ماه فرصت دارند تا به یکی از دفترخانه‌های رسمی طلاق مراجعه کرده و برای جاری شدن صیغه طلاق و دریافت طلاق‌نامه، مراتب را به ثبت برساند؛ در غیر این صورت رای منقضی می‌شود.
متن دادخواست طلاق از طرف مرد
برای دانلود، اینجا کلیک کنید.
هزینه دادرسی طلاق از طرف مرد
هزینه‌ها برای طلاق از طرف مرد خلاف پرونده‌های توافقی که بین زوجین تقسیم می‌شود، فقط به عهده مرد است. تمامی مراحل از ثبت دادخواست گرفته تا ثبت طلاق بنابر تعرفه‌های مشخص شده سالانه قوه قضاییه تعیین می‌شوند. هزینه تنظیم دادخواست و ثبت در دفاتر الکترونیک خدمات قضایی، طبق آخرین اعلام ۵۰۰ هزار تومان است؛ البته هزینه جلسات مشاوره و دیگر مراحل به صورت جداگانه محاسبه می‌شود.
هزینه دادرسی هر پرونده هم با توجه به تعداد جلسات دادگاه، نیاز به داوری و تنظیم دیگر اسناد، متفاوت است. در انتها نیز ثبت در دفتر ازدواج و طلاق و جاری شدن صیغه طلاق، هزینه‌ای مجزا بنابر تعرفه تعیین شده دارد. در نتیجه هزینه دادرسی طلاق به درخواست مرد شامل مجموع هزینه‌های گفته شده می‌شود.
رسیدگی به درخواست طلاق از طرف مرد
رسیدگی به درخواست طلاق از طرف مرد از طریق دادگاه خانواده انجام می‌گیرد. در این روند ابتدا زوج باید دادخواست طلاق خود را مبنی بر درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش، تنظیم و در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برساند.
با ثبت این دادخواست و پرداخت هزینه‌های دادرسی، روند رسیدگی آغاز و پرونده برای تعیین و تشکیل جلسات دادرسی به یکی از شعب دادگاه خانواده، ارسال می‌شود.
با عدم اعتراض زوجه و پرداخت مطالبات مالی او، گواهی عدم امکان سازش با اعتبار ۳ ماهه برای ثبت در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق صادر می‌شود؛ در غیر این صورت رسیدگی به مرحله تجدیدنظر و با اعتراض مجدد برای فرجام‌خواهی و صدور رای نهایی به دیوان عالی کشور ارسال می‌شود.
دادگاه رسیدگی به درخواست طلاق از طرف مرد
دادگاه خانواده، مسئول رسیدگی به درخواست طلاق از طرف مرد است. طبق ماده ۴ قانون حمایت خانواده، رسیدگی به تمامی دعاوی و مسائل خانوادگی در صلاحیت دادگاه خانواده است. در دعاوی طلاق که به دادخواست مرد است با توجه به ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، دادگاه محل اقامت زوجه، صلاحیت رسیدگی دارد.
اگر طلاق از طرف مرد باشد، چقدر طول می‌کشد؟
به طور معمول برای پروسه طلاق نمی‌توان زمان دقیقی را مشخص کرد و این روند تحت‌تاثیر عوامل مختلفی، ممکن است از چند ماه تا بیشتر از یک سال طول بکشد. بعد از ثبت دادخواست طلاق از طرف مرد اگر فرض بر عدم اعتراض زن باشد از مشاوره‌های اجباری تا جلسات دادرسی، می‌توان حداکثر ۴ ماه را پیش‌بینی کرد.
اما از زمان ثبت تا زمان به قطعیت رسیدن حکم، ۳ مرحله وجود دارد که زوجه می‌تواند اعتراض خود را وارد کند و با این روند ممکن است تا بیش از یک سال نیز زمان نیاز داشته باشد.
صدور گواهی عدم سازش یا دیگر اختلافات حقوقی و حجم کاری دادگاه هم می‌تواند این پروسه را طولانی‌تر کند؛ بنابراین به طور میانگین می‌توان ۴ ماه تا یک سال را برای این فرایند در نظر گرفت.
مدت زمان صدور رای دادگاه در طلاق از طرف زوج
برای طلاق از طرف مرد از ثبت دادخواست تا صدور حکم چنان‌چه زوجه هیچ اعتراضی نداشته باشد، رسیدگی نهایت ۴ تا ۶ ماه زمان می‌برد؛ اما اگر طلاق وارد روند اعتراض شود، پرونده بعد از مرحله بدوی و صدور رای به مرحله تجدیدنظر می‌رسد.
بعد از آن و در نهایت مرحله آخر یعنی ارجاع پرونده به دیوان عالی کشور است که در این صورت، صدور حکم بسیار طولانی می‌شود. در چنین پرونده‌هایی ممکن است مدت زمان پروسه طلاق و صدور رای نهایی دادگاه، بیشتر از یک سال طول بکشد و بهترین راه‌کار کمک گرفتن از وکلای حرفه‌ای برای تسریع این روند است.
طلاق از طرف مرد در دوران عقد
طلاق از طرف مرد در دوران عقد به دلیل این‌که هنوز زندگی مشترک آغاز نشده با سخت‌گیری کم‌تری انجام می‌شود. البته این امر به این معنا نیست که حقوق زن پایمال شود.
برای این کار زوج باید تمامی مراحل از ثبت در دفاتر خدمات قضایی و دریافت گواهی عدم امکان سازش تا پرداخت حقوق زن و ثبت طلاق را طی کند. تنها تفاوتی که وجود دارد این است که در دوران عقد در صورت عدم رابطه جنسی، نصف مهریه به زوجه تعلق می‌گیرد.
حقوق زن در طلاق از طرف مرد
طلاق از طرف مرد باعث از بین رفتن حقوق زن نمی‌شود و زوج باید هم حقوق مالی و هم غیرمالی زوجه را پرداخت کند. حقوق غیرمالی زن مرتبط به حضانت و حق ملاقات با فرزندان است؛ اما حقوق مالی مربوط به پرداخت مهریه، نفقه، اجرت‌المثل ایام زوجیت، جهیزیه، نحله و تنصیف اموال می‌شود.
در خصوص مهریه باید گفت که اگر زوجه از همسر خود تمکین نکرده باشد، دادگاه او را مستحق دریافت نیمی از مهریه می‌داند. همچنین پرداخت نصف دارایی مرد به زن، منوط به امضای شروط ضمن عقد است.
در طلاق رجعی تا پایان مهلت عده طلاق، نفقه به زوجه تعلق می‌گیرد؛ اما در طلاق بائن، زن فقط می‌تواند اگر نفقه معوقه‌ای دارد، دریافت کند. نحله هم زمانی به زن تعلق می‌گیرد که مرد دلیل محکمه‌پسندی برای طلاق نداشته باشد. اجرت‌المثل ایام زوجیت نیز به میزان مشخصی که کارشناس رسمی دادگستری تعیین می‌کند، جزو حقوق زن است و باید پرداخت شود.
شرایط طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه
از آن‌جا که بعد از جاری شدن صیغه نکاح، زوجه به عنوان مالک مهریه شناخته می‌شود، طلاق از طرف مرد بدون پرداخت آن امکان‌پذیر نیست؛ مگر این‌که شرایط خاص طلاق مانند خلع و مبارات وجود داشته باشد یا عقد نکاح باطل شود و این موضوع در دادگاه به اثبات برسد.
بنابراین به‌جز مواردی که توافق‌نامه بین زوجین برای بخشیدن مهریه با ارائه سند بخشش آن وجود نداشته باشد، مرد موظف است مهریه را به طور کامل به زن پرداخت کند؛ تنها در طلاق در دوران عقد زمانی که رابطه جنسی وجود ندارد، زوج موظف به پرداخت نصف مهریه می‌شود.
طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن
طلاق از طرف مرد نیازی به رضایت زن ندارد. یعنی اگر زوج اصرار به طلاق داشته باشد، دادگاه ناگزیر به صدور حکم است؛ اما در بسیاری از پرونده‌ها به دلیل عدم پرداخت تعهدات مالی زوج، امکان اجرای رای طلاق وجود ندارد.
بنابراین می‌توان این‌طور برداشت کرد که در طلاق به درخواست مرد، رضایت زن شرط نیست؛ اما اجرای تعهدات مالی الزامی است. از طرفی اگر زن به طلاق راضی نباشد، می‌تواند در ۳ مرحله بدوی، تجدیدنظر و فرجام‌خواهی اعتراض خود را وارد کند که این امر پروسه را بسیار طولانی می‌کند و استفاده از تجربیات و مشاوره بهترین وکیل خانواده تهران، از اهمیت بالایی برخوردار است.
تفاوت درخواست طلاق از طرف مرد یا زن
مهم‌ترین تفاوت درخواست طلاق از طرف زوج یا زوجه، حق طلاق مرد است؛ یعنی اگر حق طلاق در عقدنامه به زن واگذار نشده باشد، این حق به طور قانونی با مرد است. این موضوع باعث می‌شود تا مرد بتواند بدون رضایت زن، درخواست طلاق دهد.
همچنین از دیگر تفاوت‌ها در این خصوص دلایل طلاق هستند که مرد می‌تواند بدون هیچ دلیل خاصی درخواست طلاق داشته باشد؛ اما زن باید دلایل محکمه‌پسندی مانند عسر و حرج ارائه دهد. از طرفی در ادامه پیگیری و در مراحل طلاق، زن باید بتواند دلایل خود را در دادگاه به اثبات برساند. در صورت تمایل می توانید محتوای دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن را مطالعه کنید.
مزایا و معایب طلاق از طرف مرد
با توجه به قوانین وضع شده، وجود حق طلاق برای مرد یک مزیت است و باعث شده تا پیگیری این روند به نسبت زمانی که زن درخواست طلاق می‌دهد، بسیار آسان‌تر باشد. وقتی مرد توانایی پرداخت حق و حقوق زن را دارد، بدون نیاز به دلیل یا اثبات خاصی یا حتی با مخالفت او و بدون رضایت هم به راحتی می‌تواند درخواست طلاق دهد.
حال اگر با اعتراض هم مواجه نشود در کم‌ترین زمان ممکن به نتیجه می‌رسد. این در حالی است که زن همیشه باید دلایل محکمه‌پسندی داشته باشد. این موضوع روند طلاق یک‌طرفه مردان را سریع‌تر و ساده‌تر می‌کند. اما با وجود تمام مزیت‌ها، می‌توانیم معایبی را هم برای طلاق از طرف مرد معرفی کنیم که به قرار زیر است:
- امکان از دست دادن بخشی از اموال در صورت رای تنصیف دارایی
- احتمال آسیب دیدن در روابط خانوادگی و موقعیت اجتماعی
- مواجهه با محدودیت‌های قانونی در صورت بارداری زن
- پرداخت هزینه‌های پروسه طلاق مانند دادرسی یا وکالت
- چالش‌ها در رابطه با حضانت فرزندان و ملاقات با آن ها
- الزام به پرداخت تمام حقوق مالی زن
با وجود حقی که برگرفته از شرع و قانون اسلامی برای طلاق از طرف مرد در نظر گرفته شده اما قانون‌گذار برای اجرای عدالت، حقوق زن را نادیده نگرفته است. ما در این صفحه سعی کردیم پروسه طلاق به درخواست مرد را به طور کامل تشریح کنیم. همینطور نباید نقش بهترین وکیل خانواده غرب تهران را نادیده گرفت.
از شرایط، مراحل و مدارک آن سخن گفتیم و دادگاه صالح، هزینه‌ها و مدت زمان تقریبی این روند را بررسی کردیم. همچنین اطلاعاتی در خصوص حقوق زن، طلاق در دوران عقد، شرایط طلاق بدون پرداخت مهریه یا بدون رضایت زن را نیز در اختیار شما قرار دادیم. در آخر نیز با بررسی تفاوت‌ها و مزایا و معایب آن، تمامی چالش‌های این مسیر را شفاف‌سازی کردیم. امیدواریم که این مطالب به شما کمک کرده باشد.