دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن
در کشورهای اسلامی، قوانین وضع شده برگرفته از احکام اسلامی و شرع است که باعث می‌شود موضوع طلاق به شکلی متفاوت با دیگر کشورها باشد. در همین راستا در نظام حقوقی ایران مطابق با ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق با مرد است و این اختیار را دارد که بعد از پرداخت حقوق مالی زن هر زمان که بخواهد، او را طلاق دهد.
این در حالی است که زن تنها در شرایط خاص و با اثبات دلایل مشخص و محکمه پسند می‌تواند تقاضای طلاق داشته باشد؛ بنابراین طبق قوانین، طلاق از طرف زن منوط به اثبات دلایل محکمه پسند و قانونی است.
در سیستم قضایی کشور برای طلاق به درخواست مرد حق قانونی و اختیار بیشتری وجود دارد و برای طلاق توافقی که با توافق زوج و زوجه انجام می‌گیرد، حساسیت‌ها کم‌تر است. در مقابل زمانی که طلاق از طرف زن و یک‌طرفه باشد، باید دلایل قانونی، محکمه پسند و قابل اثبات ارائه دهد. همچنین از دیگر شرایط آن، اثبات یکی از شروط ۱۲گانه مندرج در سند ازدواج است؛ یعنی زوجه با استناد به یکی از این شروط و اثبات آن می‌تواند درخواست طلاق داشته باشد.
از طرفی مطابق با ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، اثبات عسر و حرج زوجه نیز از دیگر شروط لازم برای درخواست طلاق از طرف زن است. عسر و حرج به وضعیت و شرایط غیرقابل تحمل در زندگی مشترک اشاره دارد که ادامه آن برای زن ممکن نباشد؛
البته این وضعیت هم باید در مراجع قضایی اثبات شود. با این تفاسیر می‌توان گفت طلاق از طرف زن، دشوار و زمان‌بر است که به دلایل محکمه پسند نیاز دارد و برای صدور حکم، اثبات دلایل در مراجع قضایی الزامی است. در ادامه با نگاهی دقیق‌تر ۱۳ دلیل محکمه پسند قابل اتکا برای طلاق به درخواست زن را بررسی می‌کنیم.
بدرفتاری مداوم و مستمر مرد
سوءرفتار مداوم و مستمر مرد یکی از دلایلی است که می‌تواند زندگی مشترک را برای زن، سخت و غیرقابل تحمل کند. خشونت‌های جسمی و روانی مانند ضرب و جرح، توهین، تهدید، افترا، تحقیر، فحاشی و کنترل کردن همگی از اعمالی است که کرامت انسانی زن را زیر سوال می‌برد و از جمله نمونه‌های بدرفتاری محسوب می‌شود. استمرار این رفتار می‌تواند زمینه‌ساز جدایی و یکی از دلایل قابل استناد در محاکم قضایی باشد.
عقیم یا نابارور بودن مرد
عقیم یا نابارور بودن مرد یا ناتوانی جنسی یکی دیگر از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن است. هرچند در قانون به طور صریح به چنین دلیلی اشاره نشده؛ اما اگر زن تمایل به بچه‌دار شدن داشته باشد یا این شرایط موجب عسر و حرج زوجه شود، طبق قوانین می‌تواند دلیلی برای درخواست طلاق از طرف زن به حساب آید. اثبات این دلیل نیاز به انجام آزمایش‌های تخصصی و ارائه مدارک پزشکی دارد.
عدم پرداخت نفقه
نفقه زن و فرزندان یکی از حقوقی شناخته می‌شود که مرد مکلف به پرداخت آن است. هزینه‌هایی مانند خوراک، پوشاک، هزینه‌های درمانی و بهداشتی، همگی جزو نیازهای زن است و مرد وظیفه تامین آن‌ها را به عهده دارد. مطابق با ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی، عدم پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه متوالی یا یک سال متناوب بدون عذر موجه، یکی از دلایل محکمه پسند برای طلاق به درخواست زن است.
ازدواج مجدد بدون رضایت زن
ازدواج مجدد مرد باید با اثبات توانایی مالی و رضایت همسر اول باشد. زمانی که مرد بدون اطلاع یا رضایت زن ازدواج کند، باعث ایجاد اختلافات شدید و فشارهای روانی در زندگی مشترک می‌شود. همین امر می‌تواند سبب ایجاد عسر و حرج برای زوجه شده و با استناد به این موضوع و ارائه این دلیل، زن می‌تواند برای طلاق اقدام کند.
خیانت و ارتباط نامشروع مرد
طبق عرف و قانون حتی با اختلافات شدید بین زوجین، خیانت به دیگری پذیرفته نیست و پیامدهای جدی به دنبال دارد. اثبات خیانت مرد به خصوص زمانی که به شکل رابطه نامشروع باشد از دلایلی است که می‌تواند باعث عسر و حرج شده و زندگی زناشویی را برای زن، سخت و مشقت‌بار کند.
در این شرایط دادگاه با استناد به این موضوع، حکم طلاق یک‌طرفه زن را صادر می‌کند. البته اثبات این امر باید با دلایل، مدارک و شهود معتبر باشد. اگر زن نتواند با ادعای رابطه نامشروع آن را به اثبات برساند، مرتکب جرم قذف شده و مرد می‌تواند از او شکایت کند.
ترک زندگی مشترک بدون دلیل موجه
ترک زندگی مشترک به مدت طولانی بدون دلیل موجه، یکی دیگر از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن است. در این خصوص اگر مرد بیشتر از ۶ ماه متوالی یا در مجموع ۹ ماه متناوب غایب باشد به واسطه عسر و حرج، امکان درخواست طلاق برای زوجه وجود دارد.
همچنین نفقه پرداخت نشده در ایام غیبت به عهده زوج است. در چنین شرایطی اگر زن بتواند ادعای خود را اثبات کند، مرد مجرم شناخته شده، محکوم به پرداخت نفقه می‌شود و دادگاه طلاق را حق زن می‌داند. مهریه نیز به عنوان یکی از حقوق زن به او تعلق می‌گیرد و دادگاه مرد را وادار به پرداخت آن می‌کند.
ضرب و شتم زوجه
ضرب و شتم زوجه یکی از دلایل صریح و محکمه پسند برای طلاق از طرف زن است. در این خصوص ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به این‌که زن در معرض آزار جسمی مداوم یا شدید قرار گیرد یا هر نوع سوءرفتاری که خارج از تحمل او باشد، اشاره می‌کند.
البته این وضعیت باید موجب عسر و حرج شده یا به طور مستمر و مداوم تکرار شود و در دادگاه به اثبات برسد. در بسیاری موارد دیده می‌شود که ضرب و شتم برای یک بار و آن هم وقتی آسیب کمی به زن رسیده است به دلیل این‌که احتمال خطری برای زندگی مشترک زوجین نیست به عنوان دلیل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن رد می‌شود.
عدم برقراری رابطه زناشویی
یکی از حقوق قانونی زن بهره‌مندی از رابطه زناشویی مشروع در چارچوب عقد نکاح است. عدم برقراری رابطه ممکن است به خاطر ناتوانی جنسی، بیماری‌های جنسی یا عدم تمایل شوهر باشد. حالا اگر این وضعیت به مدت طولانی ادامه پیدا کند از مصادیق عسر و حرج زوجه محسوب می‌شود و به موجب آن، زن می‌تواند درخواست طلاق داشته باشد.
اعتیاد مرد به مواد مخدر
اعتیاد به مواد مخدر در صورتی که زندگی مشترک را غیرممکن سازد یا به خانواده آسیب رساند، می‌تواند دلیل موجه از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن باشد. در محاکم قضایی اعتیاد مداوم و غیرقابل ترک به مشروبات الکلی، مواد مخدر و روانگردان‌ها به دلیل احتمال خطر برای سلامت جسم و روان زوجه و فرزندان به عنوان دلیلی برای طلاق از طرف زن پذیرفته می‌شود؛ به خصوص اگر در سند ازدواج، شرط شماره ۷ امضا شده باشد.
طلاق به دلیل عسر و حرج و دشواری زندگی برای زن
مطابق با قوانین در صورت احراز عسر و حرج زن توسط دادگاه، تقاضای طلاق او پذیرفته می‌شود. عسر و حرج به وضعیتی اشاره دارد که ادامه زندگی زناشویی ممکن نباشد.
ترک زندگی، اعتیاد زوج، محکومیت‌های قطعی، ضرب و شتم و ابتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج از مهم‌ترین موارد و مصادیقی است که منجر به این شرایط می‌شوند. از طرفی موارد زیر نیز ممکن است به عنوان عوامل شخصی، دلیلی بر عسر و حرج شناخته شود و زندگی را برای زوجه سخت و غیرممکن سازد:
- اکراه شدید
- سوءمعاشرت
- اختلاف سنی زیاد
زناشویی غیرمتعارف - استنکاف از پرداخت نفقه
- ازدواج مجدد بدون رضایت همسر
- جنون در صورتی که از موارد فسخ نباشد.
مبتلا شدن به بیماری لاعلاج و سخت
اگر زوج به بیماری صعب‌العلاج، مزمن یا غیرقابل درمان مبتلا شود به نحوی که ادامه زندگی مشترک سخت و دشوار باشد، زوجه می‌تواند با استناد به این دلیل درخواست طلاق کند. بیماری‌های صعب‌العلاج در قوانین به طور خاص مشخص نشده؛ اما می‌توان بیماری‌های طولانی که درمان آن‌ها مشکل است را در این گروه دانست.
محکوم شدن مرد به حداقل ۵ سال حبس قطعی
مطابق با قانون حمایت خانواده اگر زوج به حبس ۵ سال یا بیشتر محکوم شود، زوجه می‌تواند درخواست طلاق دهد. این حکم باید قطعی و لازم‌الاجرا باشد و احکام در مرحله بدوی یا تجدیدنظر باید به قطعیت برسند تا زن بتواند با استناد به آن، درخواست طلاق کند.
این دلیل نیز یکی از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن است که نیازی به اثبات عسر و حرج ندارد. این مدت حبس می‌تواند به خودی خود ادامه زندگی مشترک را برای زوجه سخت و غیرممکن سازد. همین محکومیت، باعث می‌شود تا قوانین موجود زن را مستحق طلاق بداند.
غیبت زوج به مدت ۴ سال
یکی دیگر از دلایل محکمه پسند که به موجب ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی و با استناد به آن، زن امکان درخواست طلاق را دارد، غیبت یا مفقود بودن مرد به مدت ۴ سال تمام و متوالی است.
البته به نحوی که هیچ یک از دوستان یا خانواده اطلاعی از او نداشته باشند. در این شرایط دادگاه پس از درج آگهی در روزنامه‌های رسمی و کثیرالانتشار و انجام تحقیقات لازم، حکم طلاق صادر می‌کند. در این خصوص اگر زن شرط غیبت شوهر در عقدنامه را امضا کرده باشد، غیبت به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب برای درخواست طلاق کافی است.
مدت زمان طلاق از طرف زن در صورت داشتن دلایل محکمه پسند
مدت زمان رسیدگی به طلاق از طرف زن در صورت داشتن دلایل محکمه پسند، تحت‌تاثیر چندین عامل مختلف قرار می‌گیرد و نمی‌توان زمان دقیقی را برای آن تعریف کرد. گاهی اثبات دلایل طول می‌کشد و گاهی پرونده نیاز به مدارک پزشکی و بررسی‌های کارشناسی دارد.
در مقابل ممکن است در بسیاری از پرونده‌های طلاق یک‌طرفه به درخواست زن، رضایت مرد به سرعت روند رسیدگی کمک کند. با این حال به طور میانگین می‌توانیم مدت زمان این پروسه را از ۳ ماه تا یک سال پیش‌بینی کنیم. البته با کمک گرفتن از یک وکیل، بی‌شک می‌توانید این فرایند را با چالش‌ها و مدت زمان کم‌تری به پایان برسانید.
کدام یک از دلایل بالا سریع‌تر به نتیجه می‌رسد؟
حتی اگر یکی از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن در دادگاه اثبات شود، صدور حکم طلاق حتمی است؛ اما در این پروسه بعضی دلایل به خاطر این‌که به خودی خود نمایان‌گر عسر و حرج هستند، زودتر به نتیجه می‌رسند؛ بنابراین می‌توانیم اثبات عسر و حرج را یکی از مهم‌ترین دلایلی که سریع‌تر موجب صدور حکم طلاق می‌شود، بدانیم.
از طرفی مواردی مانند خشونت یا سوءرفتار شوهر، داشتن بیماری صعب‌العلاج و اعتیاد از جمله دلایلی هستند که اگر اثبات شوند، حکم طلاق سریع‌تر صادر می‌شود. همچنین ترک زندگی، محکومیت به حبس و عدم پرداخت نفقه نیز به طور معمول در مدت زمان کم‌تر پذیرفته و رسیدگی می‌شود و قانون‌گذار این دلایل را بدون نیاز به اثبات عسر و حرج، کافی می‌داند.
آیا با وجود داشتن یکی دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن، نیازمند وکیل هستیم؟
یکی از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن و اثبات آن، منجر به صدور حکم طلاق می‌شود و الزامی به داشتن وکیل نیست؛ اما ارائه دلیل و چگونگی اثبات آن نیازمند آگاهی از قوانین، مقررات و رویه‌های قضایی است.
وکلای متخصص در امور خانواده با تسلط به این قوانین می‌توانند به درستی مدارک و مستندات لازم را تنظیم کرده و به شکل قانونی در دادگاه از حقوق شما دفاع کنند. ضمن این‌که با داشتن وکیل، زن می‌تواند در جلسات رسیدگی شرکت نکند؛ بنابراین داشتن وکیل تا حد زیادی موجب تسهیل روند رسیدگی و اطمینان از به نتیجه رسیدن طلاق می‌شود.
ارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاین
ارائه مشاوره و خدمات حقوقی آنلاین
نکات و توصیه‌های حقوقی دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن
طلاق به درخواست زن از جمله موضوعات پرچالش و حساس در نظام حقوقی ایران شناخته می‌شود که با محدودیت‌های بسیار همراه است. با وجود اعتراض به ناعدالتی از سوی حقوق‌دانان و زنان در این خصوص، صدور حکم تنها با ارائه یکی از ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن امکان‌پذیر است؛ آن هم به شرط آن‌که ادامه زندگی ممکن نباشد. بنابراین توجه به جزئیات و نکات قانونی ضمن این‌که از احتمال بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند، مانعی برای رد دادخواست زن است. در این قسمت ما مهم‌ترین این نکات را به شما یادآوری می‌کنیم:
- طبق قانون جدید طلاق از طرف زن، مطابق با دلایل ۱۲گانه عقدنامه و اثبات آن در دادگاه به راحتی و بدون طولانی شدن جلسات دادرسی، امکان صدور حکم طلاق وجود دارد.
- حتی اگر طلاق به درخواست زن باشد، تمامی حق و حقوق او باید پرداخت شود که مهم‌ترین آن شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت و حضانت فرزندان است.
- زوجین می‌توانند در عقدنامه شرط کنند که زن حق طلاق داشته باشد. در این صورت برای طلاق از طرف زن نیازی به اثبات عسر و حرج نیست.
- تمکین زن باید طبق قانون و شرع باشد؛ در غیر این صورت حق طلاق ندارد.
- اگر زن حق وکالت طلاق گرفته باشد، نمی‌تواند باز هم دلایل محکمه پسند برای درخواست طلاق ارائه دهد.
- افراد درگیر با موضوع طلاق به دلیل فشارهای روانی و ناآگاهی از قوانین، ممکن است با تضییع حقوق مواجه شوند یا به اهداف خود دست نیابند.
- بهترین پیشنهاد برای آن‌ها مشاوره از طریق بهترین وکیل خانواده تهران است؛ به خصوص اگر طلاق یک‌طرفه و به درخواست زن باشد.
- راهنمایی گرفتن یا داشتن یک وکیل باعث می‌شود با محدودیت‌های قانونی برای طلاق از طرف زن آشنا شوید و دلایل محکمه پسند ارائه دهید و بتوانید آن‌ها را در دادگاه به اثبات برسانید. همچنین این وکلا علاوه‌بر کاهش استرس‌های روانی به تسریع روند رسیدگی کمک می‌کنند.
با این‌که طلاق حق قانونی زوج است؛ اما قانون‌گذار برای حفظ حقوق قانونی زنان و اجرای عدالت، قوانین و شرایطی را وضع کرده که وقتی ادامه زندگی ممکن نیست، امکان درخواست طلاق برای زوجه نیز وجود داشته باشد.
به همین دلیل در این صفحه از دادپایا به تشریح کامل ۱۳ دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن پرداختیم. در ادامه نیز ضمن معرفی دلایلی که سریع‌تر به نتیجه می‌رسد، مدت زمان تقریبی این پروسه را پیش‌بینی کردیم. همچنین از تاثیر داشتن وکیل در این فرایند سخن گفتیم و مهم‌ترین نکات و توصیه‌های حقوقی را با شما به اشتراک گذاشتیم. امیدواریم که این مطالب به شما کمک کرده باشد.