تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش
گواهی عدم امکان سازش در نظام حقوقی سندی است که نشان میدهد میان زوجین سازشی حاصل نشده و ادامه زندگی مشترک ممکن نیست. این گواهی بیشتر در طلاق توافقی یا طلاق از طرف مرد کاربرد دارد و به زوجین اجازه میدهد ظرف مدت مشخصی برای اجرای صیغه طلاق به دفتر رسمی مراجعه کنند.
بنابراین گواهی عدم امکان سازش در واقع مجوز قانونی برای ثبت طلاق است، نه حکمی ماهوی درباره انحلال نکاح. این گواهی پس از طی مراحل داوری و احراز عدم امکان سازش از سوی دادگاه صادر میشود.
در مقابل، حکم طلاق تصمیم قضایی قطعی دادگاه در مواردی است که یکی از طرفین بدون توافق، تقاضای طلاق دارد و دادگاه بر اساس دلایل قانونی مانند عسر و حرج یا تحقق شروط ضمن عقد نکاح به نفع خواهان رأی صادر میکند.
حکم طلاق خلاف گواهی، ناظر بر احراز یکی از جهات قانونی انحلال نکاح است و خود به تنهایی موجب الزام به ثبت طلاق میشود. در نتیجه، حکم طلاق اثری ماهوی داشته؛ در حالی که گواهی عدم امکان سازش صرفاً جنبه اجرایی دارد.
اصلیترین تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در ماهیت و کارکرد آنها نهفته است. گواهی عدم امکان سازش ناظر به توافق یا عدم سازش زوجین بوده و بیشتر در طلاقهای توافقی یا از طرف مرد صادر میشود.
اما حکم طلاق به عنوان رأی قضایی الزامآور، زمانی صادر میشود که دادگاه پس از بررسی ادله، تحقق یکی از جهات قانونی طلاق را احراز کند. از نظر آثار نیز حکم طلاق بلافاصله پس از قطعیت قابل اجراست؛ در حالی که گواهی عدم امکان سازش تنها در مهلت سهماهه اعتبار دارد و در صورت انقضای آن، باید مجدداً درخواست طلاق مطرح شود.
جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید جهت دریافت مشاوره حقوقی آنلاین کلیک کنید
تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در مرجع و شیوه صدور
مرجع و نحوه صدور گواهی عدم امکان سازش و حکم طلاق از اساسیترین وجوه تمایز میان این دو است. گواهی عدم امکان سازش در روندی سادهتر و با بررسی محدودتر صادر میشود؛ زیرا دادگاه تنها باید احراز کند که تلاشهای انجامشده برای ایجاد سازش نتیجهبخش نبوده است.
این نوع گواهی در طلاق توافقی یا طلاق به درخواست مرد، بدون نیاز به بررسی عمیق دلایل انحلال نکاح صادر میشود و هدف آن صرفاً فراهم کردن مجوز ثبت طلاق است.
در مقابل، صدور حکم طلاق فرآیندی پیچیدهتر دارد و دادگاه ناگزیر است دلایل ارائهشده را به دقت بررسی کند. در این نوع از طلاق، دادگاه باید صحت ادعا را با استناد به دلایل قانونی و مستندات معتبر احراز کرده و سپس رأی به طلاق صادر کند.
از آنجا که حکم طلاق جنبه ماهوی دارد و بر مبنای احراز یکی از جهات قانونی انحلال نکاح صادر میشود، تشریفات آن گستردهتر و روند رسیدگی آن طولانیتر است.
تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در آثار حقوقی پس از صدور
دیگر تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در آثار حقوقی پس از صدور نمایان میشود. گواهی عدم امکان سازش صرفاً مجوز اجرای طلاق است و بدون مراجعه زوجین به دفتر رسمی طلاق، اثر حقوقی ندارد.
در واقع این گواهی طلاق را ایجاد نمیکند، بلکه اجازه ثبت آن را صادر میکند. در صورت انقضای مهلت، گواهی از اعتبار ساقط میشود و اجرای آن مستلزم صدور گواهی جدید است.
اما حکم طلاق به محض قطعیت دارای اثر الزامآور است و در زمره احکام اعلامی قرار میگیرد. حتی در صورت خودداری زوج از مراجعه به دفترخانه، اجرای مفاد حکم از طریق واحد اجرای احکام خانواده امکانپذیر است.
علاوهبر این حکم طلاق معمولاً شامل تصمیمگیری در خصوص مهریه، نفقه زن و حضانت فرزند نیز میشود؛ در حالی که گواهی عدم امکان سازش صرفاً ناظر بر جدایی زوجین است.
تفاوت در صدور گواهی عدم امکان سازش و حکم طلاق
در فرآیند صدور گواهی عدم امکان سازش، دادگاه پس از برگزاری جلسات مشاوره و داوری، چنانچه تداوم زندگی مشترک را ناممکن تشخیص دهد، گواهی را صادر میکند.
در این روند، بررسی دلایل زوجین جنبه سطحی دارد و تمرکز اصلی بر احراز عدم سازش بوده و نه بر تعیین مقصر. هدف از این گواهی فراهم کردن امکان قانونی ثبت طلاق در مدت محدود است تا اختلافات بدون اطاله دادرسی خاتمه یابد.
اما در صدور حکم طلاق، روند دادرسی مبتنی بر دلایل و مستندات قویتر است. دادگاه باید به استناد یکی از جهات مندرج در قانون مدنی، مانند عسر و حرج زوجه یا تخلف از شروط ضمن عقد، رأی صادر کند.
در این مرحله ممکن است استماع شهادت شهود، کارشناسی یا استعلامات رسمی نیز ضرورت یابد. بنابراین صدور حکم طلاق مستلزم احراز واقعی دلایل و رعایت تشریفات دقیق قضایی است.
تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در مدت اعتبار
از منظر اعتبار زمانی، میان گواهی عدم امکان سازش و حکم طلاق تفاوت چشمگیری وجود دارد. گواهی عدم امکان سازش طبق ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده، تنها تا سه ماه پس از صدور اعتبار دارد.
چنانچه زوجین در این مهلت به دفترخانه مراجعه نکنند، گواهی فاقد اعتبار میشود و باید دوباره مراحل مشاوره و داوری انجام گیرد. در مقابل، حکم طلاق از تاریخ قطعیت رأی تا شش ماه اعتبار داشته و پس از آن نیز در صورت عدم اجرا، امکان پیگیری از طریق اجرای احکام خانواده وجود دارد. این بازه زمانی طولانیتر، ناشی از ماهیت قضایی و الزامآور حکم است.
تفاوت مراحل صدور حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش
تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش با وجود اشتراک در مراجعه به دادگاه خانواده در مراحل صدور حکم و گواهی هم مشخص شده است. در گواهی عدم امکان سازش، تمرکز بر بررسی امکان سازش و انجام داوری است؛ در حالی که در حکم طلاق، رسیدگی قضایی به دلایل انحلال نکاح اهمیت دارد.
در نتیجه، فرآیند گواهی بیشتر ماهیتی اداری دارد، اما صدور حکم طلاق کاملاً قضایی و مستند به ادله قانونی است. در ادامه جزئیتر مراحل صدور گواهی عدم امکان سازش و صدور حکم طلاق را بررسی میکنیم.
مراحل صدور گواهی عدم امکان سازش
در طلاقهای توافقی یا به درخواست زوج، صدور گواهی عدم امکان سازش در چند مرحله انجام میشود که به قرار زیر است:
- تقدیم دادخواست و ارجاع به مرکز مشاوره خانواده: زوجین یا یکی از آنها دادخواست طلاق را در دفاتر خدمات قضایی ثبت میکنند و پرونده برای بررسی امکان سازش به مرکز مشاوره خانواده ارجاع میشود.
- برگزاری جلسات مشاوره و داوری: مشاوران و داوران تعیینشده از سوی دادگاه با هدف اصلاح ذاتالبین تلاش میکنند سازش ایجاد کنند.
- گزارش نتیجه و تصمیم دادگاه: در صورت عدم موفقیت داوری، دادگاه بر اساس گزارش مشاوره، گواهی عدم امکان سازش صادر میکند.
- اعتبار و اجرای گواهی: گواهی صادره سه ماه اعتبار دارد و زوجین باید ظرف این مدت به دفتر رسمی طلاق مراجعه کنند؛ در غیر این صورت اعتبار آن از بین میرود.
مراحل صدور حکم طلاق
در مقابل، صدور حکم طلاق روندی مفصلتر دارد. نخست، دادخواست طلاق از سوی یکی از طرفین بر مبنای دلایل قانونی مانند عسر و حرج یا تحقق شروط ضمن عقد تقدیم میشود.
دادگاه دلایل را بررسی و در صورت احراز صحت ادعا، دستور انجام داوری طلاق را صادر میکند. داوران هم موظفاند نظر خود را درباره امکان ادامه زندگی یا ضرورت طلاق اعلام کنند.
پس از آن، دادگاه بر اساس گزارش داوران و مستندات موجود تصمیم نهایی را میگیرد. اگر دلایل کافی باشد، حکم طلاق صادر میشود و پس از قطعیت، لازمالاجرا خواهد بود.
حکم طلاق شش ماه از تاریخ قطعیت رأی اعتبار داشته و در صورت عدم اجرای آن، امکان پیگیری اجرای رأی از طریق مراجع قانونی وجود دارد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره حقوقی، می توانید از دانش و تجربیات بهترین وکیل پایه یک دادگستری تهران در این زمینه استفاده کنید.
نکات حقوقی تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش
اهمیت شناخت تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش در آن است که هر یک، آثار و رویههای متفاوتی در نظام حقوقی خانواده دارند. بیتوجهی به این تفاوتها ممکن است موجب بروز اشتباه در طرح دعوا یا اجرای آن شود. بر این اساس در ادامه برخی از نکات حقوقی مهم را با شما به اشتراک میگذاریم:
- حکم طلاق رأی قضایی الزامآور دادگاه است؛ در حالی که گواهی عدم امکان سازش صرفاً مجوز ثبت طلاق محسوب میشود.
- حکم طلاق بر اساس دلایل قانونی مانند عسر و حرج یا تحقق شروط ضمن عقد صادر میشود، اما گواهی بر پایه عدم سازش طرفین است.
- گواهی عدم امکان سازش سه ماه اعتبار دارد، اما حکم طلاق تا شش ماه از تاریخ قطعیت قابل اجراست.
- هر دو مورد قابل تجدیدنظر هستند، اما در حکم طلاق معمولاً بررسی ماهویتر صورت میگیرد.
- در حکم طلاق ممکن است درباره مهریه، نفقه و حضانت رأی صادر شود، اما گواهی فقط ناظر بر طلاق است.
- داوری در هر دو الزامی است، ولی در گواهی بیشتر جنبه تشریفاتی دارد؛ در حالی که در حکم، مبنای تصمیم دادگاه قرار میگیرد.
- گواهی بدون مراجعه به دفترخانه اثری ندارد، اما حکم در صورت قطعیت، الزامآور است؛ حتی اگر اجرا نشود.
- گواهی موجب ایجاد طلاق نمیشود، بلکه مقدمه آن است، ولی حکم طلاق ذاتاً سبب انحلال نکاح میشود.
شناخت تفاوت حکم طلاق و گواهی عدم امکان سازش برای هر فردی که با دعاوی خانوادگی سروکار دارد، امری ضروری است. این دو اگرچه هدف مشترکی در پایان دادن به رابطه زوجیت دارند، اما مسیر و آثار آنها از نظر حقوقی کاملاً متفاوت بوده و برای هر کدام رویهای جداگانه اعمال میشود.
در این محتوا به تفاوتهای اساسی این دو موضوع از جمله ماهیت حقوقی، روند صدور، مدت اعتبار و آثار اجرایی پرداختیم و نکات کاربردی آنها را بیان کردیم. در آخر توصیه میکنیم پیش از هرگونه اقدام برای طلاق با بهترین وکیل طلاق تهران مشورت کنید تا از بروز اشتباه در انتخاب مسیر قانونی جلوگیری شود.
پیشنهاد مشاهده : وکیل طلاق در مشهد
